Bağ-Kur'luların Borçları Silinecek

Kanunda 12 ay ve üzerinde borcu olan Bağ-Kur'lulara önemli bir müjde bulunmaktadır. Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle 12 ay ve daha fazla borcu olan Bağ-Kur'luların hizmetleri ve borçları eğer 3 ay içinde ödeme yapmazlar ise silinecek. Ancak daha sonra istemeleri halinde silinen hizmetlerini ödemeyi yapacakları tarihteki asgari ücretin yüzde 34.5 u oranında prim ödeyerek canlandırabilecekler.

12 ay ve üzeri borcu olduğu için sağlıktan yararlanamayan Bağ-Kur'lu ve onun yakınlarının geçmiş hizmetleri silinmekle birlikte borçları da silindiği için sağlıktan yararlanmaya başlayacaktır.

Bu işyerleri daha az prim ödeyecek.

Mevcut sosyal güvenlik sistemimizde iş kazası gerçekleşen işyerleri ile iş kazası yaşanmamış işyerlerini ödenen prim açısından ayıran bir düzenleme yok. 2012 yılına kadar işyerleri yapılan işin tehlikeli olup olmamasına göre daha az ya da fazla prim ödemekteydiler. Ancak yapılan doğru bir düzenleme ile tüm işyerleri için prim oranları eşitlendi. Yani işyerlerinin nitelik itibariyle tehlikeli iş yapmasını cezalandıran sistemden vazgeçilmişti.

Meclise sunulan yeni Torba Yasa Tasarısı ise işyerleri arasında prim oranını değiştirecek farklı bir uygulama getiriyor. Yasanın geçmesi halinde iş kazası gerçekleşen işyerleri daha fazla prim öderken, iş kazası yaşanmayan işyerleri daha az prim ödeyecekler.

Maden ve inşaat gibi çok tehlikeli işyerlerinde uygulanacak. Bu uygulama sadece 10'dan fazla çalışanı olan ve çok tehlikeli sınıfta yer alan ve üç yıl içerisinde ölümlü veya sürekli iş göremezlik gerektiren yani iş kazası sonucu çalışma gücünde yüzde 10 dan fazla kayıp meydana getiren iş kazası meydana gelmemiş işyerlerinde uygulanacak.

Mevcut uygulamada tüm işverenler yüzde 2 oranında işsizlik sigortası işveren payı primi ödemekteler. Getirilmesi düşünülen sistemle, yüzde 2 oranındaki işsizlik sigortası primi işyerinde iş kazası gerçekleşip gerçekleşmemesine göre eksiltilip artırılabilecek.

Buna göre, inşaat veya maden iş kolu kodunda 10'dan fazla çalışanı bulunan ve üç yıl içerisinde iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik sigortası işveren payı teşvik olarak takip eden yılın başından başlayarak üç yıl süreyle yüzde 1 olarak uygulanacak. Eğer bu 3 yıl içinde bu nitelikte bir iş kazası meydana gelirse kazanın olduğu ayı takip eden aybaşından itibaren tekrar yüzde 2 olarak uygulanacak. 10'dan fazla işçi kıstasının tespitinde ise işverenin Türkiye genelindeki çok tehlikeli sınıftaki işyerlerindeki çalışanların toplamı esas alınacak.

Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan kazayı bildirmeyen işverenler kazanın olduğu tarihten itibaren yararlandıkları teşvikleri faiziyle beraber geri ödeyecekler ve 5 yıl boyunca bir daha bu teşvikten yararlanamayacaklardır.

4447 sayılı Kanunun geçici 10'uncu maddesine göre 18-29 yaş arası erkekler ile 18 yaş üstü kadınların ilave olarak istihdam edilmeleri halinde işveren payını İş-Kur karşılamaktadır. Bu kapsamda uygulanan genç ve kadın istihtam teşvikinden yersiz olarak faydalananlara faiz affı getirilmiştir. Bu teşvikten yararlanma şartlarından biri işe alınan sigortalının işyerinin önceki 6 aylık ortalama sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmasıdır. Ancak bazı işverenlerin bu şartı yerine getirmediği halde teşvikten yararlandığı anlaşılmıştır. Yapılan düzenleme ile bu şartı yerine getirmediği halde teşvikten faydalanan işyerlerinin eksik primleri faizsiz olarak geri alınacaktır.

Devlet memurlarıyla ilgili mazeret izinlerinde belirsizlik yok iken, işçiler yönünden bu konuda belirsizlikler mevcuttur. Yapılan düzenleme ile mazeret izinleri konusu netleştirilmiştir. Buna göre, işçinin evlenmesi, evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü durumunda üç gün, eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin kullanacaktır. Ayrıca, en az yüzde 70 engelli veya sürekli hastalığı olan çocukları olan ana ve babadan birine yılda 10 güne kadar mazeret izni verilmesi gerekmektedir. Kamuda; engelli ve engelli yakını bulunan işçilere kurum içi yer değiştirme imkanı getirildi.

Maden işyerlerinin hangilerinde sığınma odalarının kurulabileceği ve bu odaların teknik özelliklerine dair usul ve esaslar bir yıl içinde çıkarılacak yönetmelikle belirleme yetkisi bakanlığa veriliyor. Madencilerin tazminat hakkı garanti altına alınıyor. Rödövans sözleşmesi ile maden işleten şirketlere ait malların TMSF tarafından satışından elde edilen gelirlerden, öncelikle işçilerin kıdem tazminatları ile diğer alacaklarının ödenmesi sağlandı.