1.4 milyon esnafın borcu yapılandırılacak
Bankalar küçük esnafın borçlarını yapılandırmak için TESK ile anlaştı. 13 banka 1 milyon 400 bin esnafın 100 bin liraya kadar olan borcunu MB avans faizinden yapılandırılacak
Önde gelen 13 büyük kamu ve özel sektör bankası, 2 milyon üyesi bulunan Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’na (TESK) bağlı esnaf ve sanatkarlarının bankalara olan borçlarının yeniden yapılandırması konusunda anlaşmaya vardı.
‘İkinci İstanbul Yaklaşımı’ olarak değerlendirilen ve resmi adı “Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’na Bağlı Esnaf ve Sanatkarlar Odalarının Üyelerinin Bankalara Olan Borçların İsteğe Bağlı Olarak Finansal Yeniden Yapılandırılmaları Protokolü” olan düzenlemeye 32 mevduat bankasından 13 banka gönüllü olarak katılıyor. Faizsiz bankacılık yapan katılım bankaları ise gönüllü yaklaşıma katılmıyor.
İkinci İstanbul Yaklaşımı’na katılan bankalar Akbank, Alternatif Bank, Denizbank, Eurobank Tekfen, HSBC Bank, Şekerbank, Tekstil Bankası, Ziraat Bankası, Garanti Bankası, Halk Bankası, İş Bankası, Vakıflar Bankası ve Yapı ve Kredi Bankası. Bu 13 banka küçük esnafın bankalara olan toplam borcunun yüzde 90’lık bölümünü kapsıyor.
Rekabet Kurulu’nu bekliyor
TESK ile 13 banka arasında yapılan protokolün işlemesi için Rekabet Kurulu’nun onayı gerekiyor. Yılbaşında küçük esnaf ve sanatkârın temerrüde düşen borçlarının yeniden yapılandırılması için Türkiye Bankalar Birliği’ne (TBB) başvuruda bulunan TESK ile bankaların anlaşmasından sonra TBB, geçen cuma Rekabet Kurulu’na başvuruda bulundu. Yasal düzenleme yapılmayan gönüllü ‘İkinci İstanbul Yaklaşımı’nın’ Rekabet Kanunu’na takılmaması için Rekabet Kurulu’nun onayı gerekiyor.
Kurul, bankaların gönüllü ortak borç yapılandırmasına onay verirse, esnaf ve küçük sanatlar bankalara olan kredi ve kredi kartı borçlarını yıllık yüzde 15 olan Merkez Bankası avans faizinden ödeyecekler
BORÇ YAPILANDIRMASI NASIL UYGULANACAK?
Tesk üyesi olan esnaf, 100 bin liraya kadar olan borcu için protokole imza atan herhangi bir banka ile masaya oturabilecek
Bankaların yapılandırılan borca yüzde onbeş olan merkez bankası avans faizi uygulaması bekleniyor.
Bankalar esnafın borcunu 34 aya kadar taksitlendirebilecek
Borcunu 36 aydan az bir sürede ödeyecek olan esnafa daha düşük faiz uygulanacak
Yapılandırma genellikle kredi borcu için uygulanacak.ancak esnaf olduğunu kanıtlayanlar kredi kartı borcunuda taksitlendirebilecek..
100 bin liraya kadar
2001 krizinden sonra yasal düzenlemeyle uygulanan İstanbul Yaklaşımı’nda bankalar grubunun başkanı olan Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Adnan Memiş, bu borç yapılandırmasında da Bankalar Birliği Finansal Yeniden Yapılandırma Grubu Başkanı olarak görev aldı. Memiş, Rekabet Kurulu’nun anlaşmaya onay vermesi halinde bankalar ile küçük esnafın borçlarının yeniden yapılandırılması için hemen masaya oturulabileceğini söyledi. Memiş, borcunu 36 ay vadeden önce ödeyecek esnafa Merkez Bankası avans faizinin 2 puan altında faiz uygulanacağını bildirdi. Memiş, esnafın her bir bankaya 100 bin liraya kadar olan borçlarının yapılandırılacağını ifade etti.
Adnan Memiş, bankaların gönüllü olarak uygulayacağı borç yapılandırmasının yasal düzenleme olmadığı için Rekabet Kurulu onayı gerektirdiğini söyledi. Bürokratik işlemleri olabildiğince az tuttuklarını belirten Memiş, başvuruda bulunacak küçük esnafın, esnaf olduğunu kanıtlaması halinde kredi kartı borcunun da yapılandırmaya gireceğini, aksi takdirde kart borcunun yeniden yapılandırılmayacağını belirtti.
Türk bankacılık sektörü kredi borçluları için son olarak 2009 yılında borç yeniden yapılandırması yapmış, ancak ödeme güçlüğüne düşen bireysel tüketicilerden sektörün beklediği oranda bir başvuru olmamıştı.
Varlık şirketleriyle de anlaştı
TESK yetkililerinin verdiği bilgiye göre 2 milyona yakın üyesi olan TESK’in üyelerinin yüzde 70’inin bankalara kredi ve kredi kartı borcu bulunuyor. Borç tutarı konusunda bir rakam tahmininde bulunmayan TESK yetkilileri, daha önce bankaların varlık yönetim şirketlerine devrettikleri küçük esnaf batık kredilerinin tutarının 6 milyar lira olduğunu, bunun için de LBT Varlık Yönetim A.Ş. ve Girişim Varlık A.Ş. ile anlaşmaya varıldığını açıkladılar. TESK, küçük esnaf olarak üyesi olan meslek grubu sayısının 461 olduğunu, bunların büyük kısmının da bakkal, küçük market, berber, kuaför, konfeksiyon atölyesi, kahvehane, ayakkabı tamircisi ve lokantadan oluştuğunu bildirdi.
‘İkinci İstanbul Yaklaşımı’ nasıl uygulanacak?
- TESK üyesi olan esnaf, protokole imza atan herhangi bir bankayla 100 bin liraya kadar olan borcu için masaya oturabilecek.
- Bankalar ayrı ayrı faiz yerine şu günlerde yüzde 15 civarında olan Merkez Bankası avans faizini dikkate alarak yeniden yapılandırma yapacaklar.
- Bankalar esnafın borcunu 36 aya (3 yıla) kadar vadelendirecek.
- Ancak bankalar borcunu 36 aydan az bir sürede ödeyecek olan esnafa daha düşük faiz uygulayacaklar. Merkez Bankası avans faizinin iki puan altında bir faiz alacaklar.
- Genel olarak borç yapılandırma kredi borcu için yapılacak. Ancak esnaf olduğunu ispatlayan kişilerin kredi kartı borcu da yeniden yapılandırılacak.
- Protokol, Rekabet Kurulu’nun muafiyet onayı vermesinden hemen sonra uygulamaya girecek. Esnafın bankalara başvurma süresi ise iki ay.
Naylon faturadan koda girene af
Maliye Bakanlığı sahte belge kullanan, defter ve belgelerini zamanında ibraz etmeyen ve bu yüzden özel esaslara göre takip edilen mükelleflere bir defaya mahsus bu kapsamdan çıkma hakkı tanıyacak. Hazırlanan tebliğe göre son 4 yıla ait KDV matrahlarını 2 Mayıs’a kadar artıranlar KOD kabusundan kurtulacak.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sahte belge kullanımı, defter ve belgelerini istenildiği anda ibraz etmeme gibi nedenlerle KDV iadelerinde ağırlaştırıcı “özel esaslara” göre takip edilen mükelleflere, bir defaya mahsus olmak üzere bu kapsamdan çıkma hakkı getirileceğini açıkladı.
Şimşek, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme fiilleri ile doğrudan veya dolaylı ilgisi bulunan mükelleflerin KDV iade taleplerinin KDV Genel Tebliği ile düzenlenmiş “özel esaslar” prosedürüne göre sonuçlandırıldığına dikkati çekti. Konuyla ilgili yeni bir KDV Genel Tebliği hazırlanarak, Başbakanlığa gönderildiğini belirten Şimşek, bu düzenlemeyle “sahte belge kullanan, yetkili birimlerce istenmesine rağmen defter ve belgelerini ibraz etmeyen, beyannamelerini vermeyen ve yapılan yoklamalarda adreslerinde bulunamayan” mükellefler ile bunlardan alım yapanların 6111 sayılı Kanun kapsamında KDV artırımında bulunmaları kaydıyla genel esaslara dönmelerine imkan sağlanacağını söyledi.
Maliye Bakanı, uygulamadan yararlanılabilmesi için, KDV artırımının 2006, 2007, 2008 ve 2009 takvim yıllarının tamamı itibarıyla yapılması gerektiğini, bu haktan yararlanabilecekler hakkındaki olumsuz tespitlerin de 2009 ve öncesi takvim yıllarına ilişkin olması şartının arandığını ifade etti. 6111 Sayılı Kanun ile mükelleflere beyaz bir sayfa açma hakkı tanındığına işaret eden Şimşek, şöyle devam etti:
“Getirdiğimiz bu düzenleme de, mükelleflere KDV artırımında bulunmaları halinde, kanunun sağladığı diğer imkanlara ek olarak, özel esaslar kapsamından çıkma olanağı sağlamaktadır. Bu haktan sahte belge düzenleyenlerin yararlanması ise mümkün değildir. Sahte belge düzenleyenler, matrah artırımından da, getirilen bu imkandan da yararlanamıyorlar. KDV iade sürecini önemli ölçüde etkileyen özel esaslar kapsamından çıkmak isteyen mükelleflerimizin, KDV artırımı için 2 Mayıs 2011 tarihine kadar başvuruda bulunması gerekmektedir.”
KOD’a giren çok büyük şirketler var
Haklarında olumsuz rapor veya tespit bulunmamakla birlikte alım yaptıkları veya daha alt safhalarla ilgili olumsuz rapor veya tespit bulunması nedeniyle özel esaslar uygulanan mükellefler de, alım yaptıkları dönemleri içeren takvim yılı itibarıyla KDV artırımında bulunmuş olmaları halinde genel esaslara dönebilecek. Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan edinilen bilgiye göre, KDV iadelerinde ağırlaştırıcı özel esaslara tabi mükellefler arasında kamuoyunun yakından tanıdığı çok büyük şirketlerin de bulunduğu onbinlerce mükellef yer alıyor. Naylon fatura düzenlemeyen ancak bir şekilde bu faturaları muhasebeleştirenler ya da naylon fatura kullanmış bir şirketle iş irtibatı olan firmalar da otomatikman KOD’a giriyordu. Maliye’nin bu uygulaması iş dünyasında oldukça tepki çekmişti.