Uzmanlar, İstanbul’daki bu kira artışının nedenini bir anda başlayan kentsel dönüşüme, pandemiden dolayı kentten ayrılanların tekrar gelmesine ve yüz yüze eğitimin başlamasına bağlıyor. Öğrencilerin yoğun olarak yaşadığı ilçelerden olan Beşiktaş, Kadıköy, Fatih ve Avcılar’daki emlakçılar ise kira taleplerinin çok olduğu ama ellerinde boş dairenin olmadığını söylüyor.
YENİ KONUT YAPILMADI
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Kurucu Başkanı Hakan Akdoğan, kira artışının en büyük nedeninin, 2020’de konut kredi kampanyaları ile konutların çoğunun satılması ile koronadan dolayı ise yeni konut yapımlarının yavaşlaması olduğunu söyledi. Akdoğan, pandemi koşulların getirdiği zorlukların maliyetler üzerindeki artışın konut üretimini yavaşlattığını söyleyerek “Böylece konut stoku tükendi ama talep devam ediyor. Bu da fiyatlara yansıdı. Talebe karşılık gelecek yeni konutlar yerine konulamadı” dedi.
Kentsel dönüşümün artıştaki payını vurgulayan Akdoğan, “Evi kentsel dönüşüm kapsamına giren yurttaşların ev arayışları oldu, kısıtlamaların kalkmasıyla yeni evlenenlerin de ev talebi oldu. Konut kredisi yüksek olunca insanlar ev kiralamayı tercih ediyor. Yüz yüze eğitimin başlamış olması da bir neden” diye konuştu.
İlerleyen dönemlerde kiraların daha fazla artacağını zannetmediklerini belirten Akdoğan, şöyle devam etti: “Artış yeni ev tutanlar için büyük bir handikap. Kirada olan kişi en fazla yıllık TÜFE endeksi kadar kirasına zam yapılabilir. Kiralık ev piyasası karaborsaya dönmüş durumda. Mağdur olanlar var. Sahte ilanlar üzerinden kapora parası alan kişiler de var.”
ÜÇ NEDEN VAR
İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Yönetim Kurulu Başkanı Nizameddin Aşa da kira artışının üç sebebinin olduğunu belirterek “Birincisi, kentsel dönüşümün bir anda olması. İstanbul genelinde ortalama yedi bin bina bir anda yıkıldı. Kentsel dönüşümünden dolayı bu insanlar ev arayışına girdi.
İki ve üçüncü neden ise pandemiden dolayı memleketine gidenler ile öğrencilerin geri dönmesi. Kentsel dönüşüm sonuçlanınca insanlar evine dönecek. İki yıl içerisinde bu artış tersine dönecek” dedi.
ÖĞRENCİNİN İŞİ ZOR
- Senkron Gayrimenkul (Kadıköy): Pandemiden önce Marmara Üniversitesi etrafındaki düzgün bir 3+1 daire 2.200 - 2.750 lira civarında bulunuyordu. Bu yıl aynı evler 4 bin - 5 bin TL arasında değişiyor. Ara kat 2+1 bir daireyi 4.000 - 4.500 liraya veriyoruz. Raiç diye bir şey kalmadı. Kim ne tutturursa. Ev yok ama talep çok olunca fiyatlar da yüksek oluyor. Öğrenciler şu an çok zor durumda. Mal sahibi, kiracının 2.000 - 2.800 liradan çıkış yaptığı evi 5 bin - 5.750 liradan vermek istiyor. Buna da dur diyen bir yasa yok. Ev sahipleri farklı bahanelerle kiracısını çıkarıp yüksek fiyatlara vermek istiyor.
- Aksu Emlak (Beşiktaş): Beşiktaş’ta yüzde 50’ye yakın kira artışı var. Pandemiden önce 2 bin TL olan daire şu an 3 bin - 3.500 TL oldu. 2.800’den çıkışın yapıldığı 2+1 bir daire şu an 3.500 TL
- Fatih’te bir emlakçı: Pandemiden önceye göre yüzde 25 bir artış var. Bir öğrenciye 1500 liraya verdiğimiz ev şu an 2000 lira. 3+1 bir daire pandemiden önce 2000 - 2.250 lirayken şu an 3.000 lira.
- Avcılar’da bir emlakçı: Burada kentsel dönüşüm kontrolsüz yapıldı. Yaklaşık 2.500 bina yıkıldı ama çok azı yapılmış durumda. Yüzde 50’ye yakın bir artış var. 1.5 yıl önce 2+1 bir yeni bir daire 2.000 lira şu an 3.000 lira. Çok fazla öğrenci yurdu yapılmasına rağmen bu kadar artış var. Verecek konutumuz yok. Açıkta kalan öğretmenlerimiz var.