Firmaların tüketiciye yönelik izinsiz sms, elektronik posta gibi mesajlarıyla, telefon aramalarını yasaklayan düzenleme dün yürürlüğe girdi. Bu kararla beraber istenmeyen Reklam mesajı ya da elektronik postası gönderen firmalara 50 bin liraya kadar para cezası gelecek.
Tüketici için sevinç yaratan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun, bu işten para kazananları ise farklı çözümler bulmaya itecek gibi görünüyor. Bu yasanın tam olarak uygulanabilmesinde operatörlere ciddi görevler düşüyor. Çünkü yasa sadece yurtiçinden gönderilen sms’lere sınırlama getirebiliyor.
20 milyon trafik vardı
Toplu SMS gönderimi yapan JetSMS’i bünyesinde bulunduran Biotekno’nun ortaklarından Betül Helvacı, Türkiye’de toplu sms’in yüzde 80’inin tanıtım için kullanıldığını belirterek, sadece Türkiye’deki yasal noktalardan çıkan toplu sms trafiğinin yıllık 20 milyon civarında olduğunu tahmin ettiklerini söyledi.
Yasaklardan sonra sms sayısındaki düşüşün sanıldığı kadar olmayacağını iddia eden Helvacı, “Birçok kişi birden duracağını tahmin ediyor. Ancak bu kadar keskin bir azalış olmayacak. Çünkü sadece pazarlama içerikli mesajlar bu kanuna tabi. Bilgilendirme veya diğer operasyonel içerikler, borç bildirimleri gibi mesajlarda bir sınırlama yok. Zaten kısa mesaj trafiğini yükselten birçok şirket daha önceden bilinçli oldukları için müşterilerinden izin aldılar” dedi.
Helvacı, istek dışı sms’i engelleyen regülasyonda dikkat edilmesi gereken bir nokta olduğunu da vurgulayarak, “Bu regülasyon sadece Türkiye’deki şirketlerden sms gönderimi için geçerli. Yurtdışından sms gönderiminde engel yok. Tüketicinin tam burada kafası karışacak. Yasakladığı mesaj yine geldiğinde kızacak. Belki o firma mesajlarını yurtdışı kaynaklı bir şirketten gönderiyor olacak. Türkiye’deki GSM operatörleri bu toplu gönderileri kabul etmeye devam ederlerse sektör merdiven altına, yurtdışına kayabilir. İşte o zaman pazar adına bir kaos ve tehlike olacaktır” uyarısında bulundu.
Yurtdışına kayabilir
Betül Helvacı, operatörlerin izleyeceği yolun bundan sonraki sms trafiğinde belirleyici olacağını da kaydederek, şunları söyledi: “Birincisi yurtdışına kayması olası görünen bu pazarı dengelemek için yurtdışından gelen mesajlara çok ciddi sınırlar koymaları gerekiyor. İkinci olarak da hiç rahatsız olmayan aksine sms almak isteyen kişilerden oluşan izinli veritabanı listelerine yönelecekler. Yıllardır çeşitli profillemelerle kullanılan bu portföyler artık daha yoğun kullanılacak. Sms rahatsız etmeyen, okuma zamanını kendinizin belirlediği bir iletişim aracı. Kısa öz yazılıyor ve her an elinizin altında. Tüketiciler asla vazgeçmeyeceklerdir.”
‘İsteyen çıksın’ kuralı olmalıydı
Tüketicilere, SMS, e-posta gönderiminde izin olması gerektiğini vurgulayan Helvacı, şu değerlendirmeyi yaptı: “Ancak pazar da belli bir büyüklüğe ulaştı. Bazı insanlar rahatsızken bazıları da değil. Böyle bir ortamda kural olarak herkesten izin almak yerine, rahatsız olan sistemden çıksın kuralı getirilmeliydi. Terminolojisi ile ‘opt-in’ yerine ‘opt-out’ gelmeliydi. İstemediği mesajı alan tüketici sistemden çıkmalıydı. Bu şekilde olsaydı pazarın yurtdışına, merdiven altına gitme riski hiç olmazdı. Şu anda şirketler panik şekilde yöntem arıyorlar.”
Onay verip vazgeçen yeniden reddedebilir
1 Mayıs itibariyle istemediği sms ve e-posta’yı almak istemeyenlerin dikkat etmesi gerekenler bulunuyor.
- Önceden mesaj göndererek onay veya ret isteyen markalara onay verip vermediğinizden emin olun. Onay verdiyseniz bildirimler gelmeye devam edecek.
- Bir firmanın aldığı onayı, kendi bayi ve özel işletmelerin sms’leri için de kullanabileceğini unutmayın.
- Ama onay verdiyseniz dahi sms ve e-posta’ları daha sonra hiçbir gerekçe göstermeden reddetme hakkınız var.
- Ücretsiz gönderilen ret mesajından sonra reklam mesajları 3 gün içinde durmak zorunda.
- İzin mesajlarına sessiz kaldıysanız bu ret anlamına geliyor.
- Bakım, borç hatırlatma, tahsilat ve teslimat mesajları için onayınız gerekmiyor. Onlar size gelmeye devam edecek.
- Eğer, onay verilmediği halde reklam mesajı gelirse şikayetinizi 6 ay içinde gümrük bakanlığı’na yapmanız gerekiyor.
- İşletmeler onay verilmeden gönderdiği mesajlar için 1.000-15.000 TL arasında ceza ödeyecek. Eğer reklam mesajları onay verilmediği halde birden fazla gönderilirse ceza 50 bin liraya kadar çıkacak.
Çağrı merkezleri % 15 küçülecek
1 Mayıs’ta yürürlüğe giren yasa çağrı merkezi sektöründe de taşları yerinden oynatıyor. Çağrı Merkezleri Derneği (ÇMD) Başkanı Metin Tarakçı, sektörün yüzde 25’inin dış arama yaptığını, buna yasak getirilmesiyle yüzde 15 oranında daralma beklediklerini söyledi. Tarakçı, şu görüşleri dile getirdi: “Kanunun gerekçesi itibariyle bu tip yasal düzenlemelere kesinlikle ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Ancak bu kadar katı ve belirsizliklerle dolu bir düzenleme her ne kadar iyi niyetle kurgulanmış olsa da, ülkedeki ekonomik ve ticari faaliyetlerin önüne kesecek. Kanunun uygulama esaslarını belirleyecek olan yönetmeliklerin sektörleri de rahatlatacak ve koruyacak şekilde hazırlanması bu noktada son derece elzem.
Kanun çok genel kapsamda yayınlandığından, eksik kalan birçok husus için uygulama usul ve esasları belirlemek adına hazırlanacak ikincil düzenlemelerin de yayınlanmasını bekliyoruz.”