Kadına 15 farklı destek!

Kadınların işgücüne katılımı erkeklerin çok gerisinde kalsa da her geçen gün artıyor. İşgücüne katılanların üçte biri kadın. Sigortada kaydı olmasa da ev kadınlarının çoğu aile bütçesine destek olmak için çalışıyor. Çocuk bakımı, ev işleri herhangi bir işte çalışmak kadar kadınları yıpratıyor. Bu nedenle ülkemizin hukuk ve sosyal güvenlik sistemi kadınlara birçok pozitif ayrımcılık imkanı sağlıyor. İşte kadına sağlanan 15 farklı destek:

Eşit davranma ilkesi, işveren ile işçi arasında kurulan iş ilişkisinde ırk, din, dil, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç gibi unsurlara dayalı ayrımcılık ve farklı muamele yapılmayacağı anlamına gelen ve 4857 sayılı İş Kanunu’yla düzenlenen bir sorumluluktur. Bu hükme aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir.

Kadın çalışanlar, hamile olduklarını sağlık raporuyla tespit ettirdikten sonra vardiya ile bile olsa doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamaz. Doğumdan bir yıl sonra da sağlık açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlenmesi halinde de gece çalıştırılamaz. Yine hamile veya emziren kadınlar günde 7.5 saatten fazla çalıştırılamaz.

Yasaya göre; kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık izin hakkı var. Çoğul gebelikte bu süreye 2 hafta daha eklenir. Hamilelik süresince periyodik kontrollerde işveren ücretli izin vermek durumunda. İsteği halinde kadın işçiye 6 aya kadar ücretsiz doğum izni verilmesi zorunludur (bu süre memurlarda 24 ay).

Mevzuatımıza göre; kadın çalışanlara bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1.5 saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. Memur kadınlarda bu süre ilk 6 ayda 3 saat, ikinci 6 ayda günde 1.5 saattir.

Doğum yapan kadına süt parası da denilen emzirme ödeneği (178 lira) verilir. kadın çalışmıyorsa bu para sigortalı erkeğe ödenir. 5 yıl içinde bu ödenek talep edilebilir.

İlk çocuk için 300, ikinci çocuk için 400 ve üçüncü çocuk için 600 lira ödeniyor.Yeni doğan çocuk yardımı için başvuru Aile Bakanlığı İl Müdürlüklerine, ilçede ise kaymakamlıklara yapılıyor.Yurtdışında yaşayanlar da konsolosluklara başvuru yapabilir.

Çalışan anneler doğum izninden sonra çocukları okul çağına gelene kadar yarı zamanlı çalışabiliyor.Anneler; yasal doğum izinleri bittikten sonra ilk çocuk için 2 ay (60 gün), ikinci çocuk için 4 ay (120 gün), 3 veya daha fazla çocuk için 6 ay (180 gün) yarım gün çalışarak, çalışmadığı mesainin ücretini devletten alabiliyor. Çocuk engelli doğarsa süre 360 güne çıkıyor.Yarım çalışma ödeneği için doğum izni bittikten sonra 30 gün içinden İşkur’a başvuru yapılacak.

Yetim aylığı alan kadınlar evlenmeleri halinde SGk’dan 24 maaş peşin ödeme alabiliyor. SGk’ya dilekçeyle başvuru yapmak yeterli.

Mevcut evliliğinde çocuk sahibi olmayan sigortalı kadın ise kendisine, erkek ise bakmakla yükümlü olduğu eşine en fazla 3 deneme ile sınırlı olmak üzere tüp bebek tedavisi hakkı veriliyor. Bu hak 40 yaşına kadar kullanılabiliyor.

Devlet, annelere erken emeklilik konusunda da bazı avantajlar sağlıyor. Sigortalı olduktan sonra doğum yapan anneler, 3 çocuğa kadar çalışmadıkları süreleri borçlanabiliyor. Buna göre; 3 çocuk için doğum borçlanması yapan anneler çalışmadıkları doğum sonrasına ilişkin bu süreler için 2 bin 160 gün, yani 6 yıl prim kazanabiliyor. Böylece yaş şartını tamamlarsa 6 yıl erken emekli olabiliyor.

Başkasının bakımına muhtaç çocuğuna bakan anneye prim gününün yüzde 25’i kadar prim günü ilave ediliyor. Eklenen prim yaştan düşülüyor.

Eşi vefat eden, geliri ve sosyal güvencesi olmayan kadınlara her ay yardım veriliyor. Başvuru Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma vakfı’na yapılıyor.

Anneye yapılan en yüksek tutarlı ödeme ise doğum (rapor) parası. Bu para, maaşa göre değişiyor ve 112 gün üzerinden hesaplanıyor.Asgari ücretlinin aldığı en düşük ödeme 6367 lira.

‘Çoklu Doğum Yardım programı’ ile ikiz, üçüz gibi çoklu doğumla karşılaşan ihtiyaç sahibi ailelere yönelik 0-2 yaş aralığında çocuk başına 2 yıl boyunca aylık 150 lira ödeme yapılıyor.

Çalışan anne, 2-5 yaş arasındaki çocuğunun kreşe veya gündüz bakımevine devam etmesi halinde, kurs veya program süresince aylık 400 TL bakım desteğinden yararlanabilecek. Başvuru İşkur’a yapılıyor.