TÜKODER (Tüketiciyi Koruma Derneği) Disiplin Kurulu Başkanı Şükran Eroğlu, Anayasa’nın 172. maddesinin tüketiciyi korumasına karşın tüketici hakem heyeti sisteminin çöktüğünü, işlerlik kazanmadığını söyledi.
Eroğlu, 2014 yılı için 1 milyon rakamının ifade edildiği tüketici şikayetlerinin 3 ile 4 milyon arasında olduğunu söyledi.
Tüketici hakem heyetlerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bağlı olduğunu belirten Eroğlu, kadrolu raportör tayin edilmediği için sistemin işlemediğini, dibe vurduğunu kaydetti.
Hakem heyetlerinin şikayetleri için vatandaşa bir buçuk iki yıl sonraya tarih verdiğini belirten Eroğlu, aynı durumun tüketici mahkemelerinde de yaşandığını söyledi.
İş kaymakama kaldı
Eroğlu, “Bunlar yapılmadığı için tüketici hakem heyetleri gibi tüketici mahkemeleri de tıkanmış durumda. Tüketici mahkemeleri 1.5 yıl sonrası için duruşma günü veriyor. Senede iki duruşma kararı çıkabiliyor” dedi.
Eroğlu, şöyle konuştu:
“Hakem heyetlerini kaymakamların üstüne yıktılar. Kaymakamlıklarda eleman yok. Bakanlık raportör kadrosu açmadı. Raportör çok önemli bir iş yapıyor, gelen şikayetleri alıyor, raporluyor. İşin belkemiği. Raportör olmayınca hakem heyetleri işlerlik kazanmadı. Hakem heyetleri olarak belediyelerden eleman dileniyoruz.
Kırtasiye yok, yer yok, masa yok... Fiziki koşullarımız çok zor. Bilirkişi bulamıyoruz. Meslek okullarından öğretmenleri bilirkişi olarak alıyoruz. Hakem heyetleri kendi kaderlerine terk edildi, dibe vurduk. Devletin yılda iki kez bize ödediği huzur ücreti vardı. Altı aydır bedava çalıştırılıyoruz. Bu kadar zor şartlarda çalışıyoruz, bir yandan da tüketicilerle savaşıyoruz. ‘Dosyam neden bekliyor’ diye üstümüze geliyorlar.
Beşiktaş Hakem Heyeti olarak en hızlı karar veren heyetlerden biriyiz. Eylül 2014 başvurularını yeni bitirdik. Tüketicilere halimizi anlatamıyoruz.”
‘Sorun devam edecek'
Kaç dosya bekliyor?
Sadece İstanbul’un üç ilçesinin birinde 5 bin 500, birinde 36 bin, bir diğerinde ise 30 bin dosyanın beklediğini biliyorum. Hakem heyetlerinde 300 bin karara bağlanmamış dosya var.
Ankara’da Çankaya’da bir buçuk, iki yıl sonraya gün veriliyor. Şu anda Türkiye’de hakem heyeti sistemi çökmüş durumda. Şikayetlerin yüzde 85’i bankalardan kaynaklanıyor. Yasa, insanlara 10 yıl geriye dönük olarak bankaların aldığı haksız masraf ve ücretleri geri alma hakkı veriyor. Tüketiciler de bankaların haksız yere aldıkları kredi dosya masraflarını geri ödemesini istiyor. Süre çok uzun. Bu konu sorun olmaya devam edecek.
Bankalar ise resmi bir belgeye olmadan, makul bir miktarda almadıkları bu paraları emsal teşkil eden mahkeme kararları ve tüketici lehine çıkan hakem heyeti kararlarına rağmen geri ödemiyorlar.
Sistemi kilitliyorlar. Sadece Ziraat Bankası, hakem heyetlerinden gelen kararları mahkemeye gitmeye zorlamadan geri ödeyeceğini açıkladı.
Mahkemeler de tıkandı...
Ülke genelinde kaç dosya var?
4 milyona yakın dosya bekliyor.
Çözüm nedir?
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın raportör kadrosu açması gerekiyor. Anayasa’nın 172. maddesi devlete tüketiciyi koruma ve korunması için gerekli olan tedbirlerin alınmasını emrediyor.
Bunlar yapılmadığı için tüketici hakem heyetleri gibi tüketici mahkemeleri de tıkanmış durumda. Mahkemeler de tüketici hakem heyetleri giibi tıkanmış durumda. Tüketici Mahkemeleri 1.5 yıl sonrası için duruşma günü veriyor. Senede iki duruşma kararı çıkabiliyor. Bakanlığın, belediye veya kaymakamlık elemanı olmayan, (çünkü bu kişiler iş yoğunluğu olduğu için iş yapmıyorlar kendi birimlerindeki işlerine dönmek istiyorlar) kadrolu eleman ataması lazım.