Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle enfekte olan kişi sayısı artarken, sonbaharın yaklaşmasıyla grip (influenza) ve zatürre vakaları da kapıda.
Bir yandan Kovid-19 diğer yandan da grip ve zatürre vakalarının artmasıyla acil servislerin dolmasından endişe ediliyor.
Uzmanlara göre, grip ve zatürreden korunmanın yolu ise aşı olmaktan geçiyor.
Zira aşılanma, grip ve zatürre vakalarında tanı karışıklığı yaşanması ihtimalini düşürürken, bağışıklığı olumlu etkiliyor.
Ayrıca virüsün vücudu daha fazla yormasının önüne geçilirken, iyileşme kolaylaşıyor.
“MUTLAKA AŞI OLUN”
“Grip ve zatürreden korunmanın en iyi yolu aşı. Gribe karşı en iyi koruma, aşı olmak. Yüzde 40 daha az yakalanacağımızı gösterir. Yakalansak bile, hastalığı daha kolay atlatacağız, daha hızlı iyileşme ihtimalimizin yüksek olacağına işarettir” ifadelerini kullanan Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Gerek, özellikle bağışıklıklarının daha düşük olduğu ve Kovid-19 enfeksiyonu bakımından yüksek risk grubunda bulundukları gerekçesiyle 65 yaş üstündeki kişiler, akciğer, kalp, böbrek, şeker hastalığı bulunanlar, daha önceden pnömoni (zatürre) olanlar ve kanser tedavisi görenlerin, ivedilikle aşı olması gerektiğini savundu.
"VİRAL ENFEKSİYON ÜZERİNE BİR DE AKCİĞERDE İLTİHAP OLUP, DURUMUNUN DAHA DA AĞIRLAŞMASINI İSTEMİYORUZ"
Sadece risk grubundakilerin değil, diğer kişilerin de hem grip hem de zatürre aşısı yaptırmasının önemine vurgu yapan Gerek, "65 yaş üstünde olmayan ya da herhangi bir kalp, akciğer, böbrek, şeker gibi rahatsızlıkları bulunmayan kişiler de mutlaka zatürre aşısı olsun. Dünyada her yıl milyonlarca kişi pnömoniden (zatürre) ölüyor. Türkiye’de de binlerce kişi yaşamını yitiriyor. Akciğerin en önemli enfeksiyonudur bu. Viral enfeksiyon üzerine bir de akciğerde iltihap olup, durumunun daha da ağırlaşmasını istemiyoruz" ifadelerini kullandı.
6 ayını doldurmuş çocuklar dahil, risk grubunda olsun olmasın herkesin aşı yaptırmasını tavsiye eden Prof. Dr. Mustafa Gerek, böylelikle Kovid-19'da tanı karışıklığı yaşanmamasının önüne geçilebileceğini ifade etti.
Prof. Dr. Gerek, aşı olan kişilerin grip ve zatürreyi aşı sayesinde daha kolay atlattığına da değindi:
Bu aşı yapıldığı zaman bizler, bu gribal enfeksiyonla daha kolay başa çıkabiliyoruz. Aşı olmak demek, illa bu hastalıkları geçirmeyeceğiz demek değil ama geçirsek bile daha rahat atlatacağız anlamına gelir. Kovid-19 ve gribin semptomları çok benziyor. Aşı olmak, grip bölümünü ekarte etme noktasında bize katkı sağlayacak. Kovid-19 ile tanı karışıklığı yaşanmaması ve grip nedeniyle hastaneye yatırılmayı önlemede fayda sağlayacak.
"AŞI TEDARİKİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ŞART"
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de aşıya olan talebin artması nedeniyle piyasada aşı bulunmamasına ilişkin ise Prof. Dr. Gerek, aşılar hazırlanırken geçmiş kış mevsiminin şuşlarının (zayıflatılmış mikroplar) kullanılması nedeniyle stok yapılamamasının çok normal olduğunu belirtti.
Gerek, burada aslolanın sürdürülebilirlik yani sonbaharda aşı piyasaya sürüldükten sonra tedarikte devamlılığın sağlanması olduğunu da sözlerine ekledi.
"AŞI KOVİD-19'A KARŞI DİREKT KORUMA SAĞLAMAZ"
Altınbaş Üniversite Hastanesi Medical Park Bahçelievler Kulak Burun Boğaz Bölümü'nden Doç. Dr. Denizhan Dizdar da Prof. Dr. Mustafa Gerek'le benzer görüşte.
Grip ya da zatürre aşısının Kovid-19'a karşı direkt koruma sağlamasa da vücudun genel bağışıklığı için tavsiye edildiğini vurgulayan Doç. Dr. Dizdar'a göre, özellikle grip aşısı belli gruplar için olmazsa olmaz.
"Vücudumuzu ne kadar sağlıklı, bağışıklık sistemimizi ne kadar güçlü tutabilirsek, o kadar iyi. Eylül, ekim ayları, grip mevsimi. Grip aşısı da özellikle şeker, böbrek, akciğer rahatsızlığı gibi belli hastalıkları olan ve ilerlemiş yaştakilere yani riskli gruplara zaten önerdiğimiz bir aşı. Bağışıklık sistemini aktive etmek için öneriyoruz. Grip olup bağışıklığı düşürüp, vücudu yormamak için grip aşısı olunmasını tavsiye ediyoruz" ifadelerini kullanan Denizhan Dizdar, zatürre aşısının da çocuklarda belli dönemlerde yapıldığını, özel, riskli gruplarda tavsiye edildiğini, diğer kesimlerin de yaptırmasının faydalı olabileceğini belirtti.
Dizdar, kanser hastalarında ise farklı bir durum olabileceğini belirterek, bu kişilerin bazı aşıları yaptıramayabileceğini de hatırlattı.
“GRİP VE ZATÜRRE AŞILARININ EYLÜL AYINDA GELECEĞİNİ UMUYORUM”
Uzman görüşleri, aşı yaptırılması yönünde ancak Kovid-19 salgını sonrasında tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de zatürre ve grip aşısı talebi arttı, 344 liradan satışa sunulan zatürre aşısı ile 72 lira olan grip aşısını bulabilmek güçleşti.
İstanbul'un farklı semtlerinde 30'u aşkın ezcanede grip ve zatürre aşısı sorduğumuzda, ellerinde hiç kalmadığı belirtildi.
Anadolu Eczacı ve Depolar Derneği Başkanı Onur Tokel, "Aşılar, her yıl ocak-şubat-mart sujları ile yapıldığından, eylül-ekim gibi piyasaya ancak çıkıyor. Firmalarda yok, depolara gitmiyor ve eczaneler de satamıyor. Şu an süreç normal işliyor, geçen sene kasım ayını bulmuştu. Özellikle zatürre aşısında beklenenin çok üzerinde talep var. Grip ve zatürre aşılarının bu yıl eylül ayında yeniden geleceğini umuyorum. Muhtemelen iki aşının da tedarikindeki sorun önümüzdeki ay çözülmüş olur" yorumunu yaptı.
"İLAÇ KURU 3.8155'TEN HESAPLANIYOR, ÖNÜMÜZDEKİ AYLARDA FİYAT ARTIŞI OLABİLİR"
Onur Tokel'e aşı ve ilaç fiyatlarında herhangi bir artış olup olamayacağını da sorduk. İlaç kurunun 3,8155'ten hesaplandığını belirten Tokel, eurodaki artışın henüz ilaçlara yansıtılmadığını ancak bunun hiç yansıtılmayacağı anlamına da gelmediğini söyledi:
Euro çok arttığı için firmalar, belli ürünlerle ilgili olarak bakanlıkla görüşüp, fiyat artışı istedi. Devlet genellikle bu durumu kabul etmediğinden firmaların şuan için fiyat artışı yapmalarını beklemiyorum ama önümüzdeki aylarda olabilir. İlaçta fiyat yılda bir kere belirleniyor, ocak ayında artışın ne kadar olacağına karar veriliyor ve şubat ayında bu karar yürürlüğe giriyor. Ancak istisnalar da olabiliyor. Örneğin, 2017-2018’de kurun çok artış göstermesi nedeniyle sene içinde zam yapılmıştı, bu yıl da benzer bir durum olabilir. Çünkü ilaç kuru 3,8155’ten hesaplanıyor.
AŞI FİYATLARI VE TEDARİK SORUNU
Genel olarak grip ve zatürre aşıları, reçetesiz şekilde eczaneden satın alınabiliyor.
Ancak belirtildiği gibi şu dönemde aşı tedarikinde sorun yaşandığından pek çok kişi, parasıyla dahî yaptıramıyor.
Eylül ayında gelecek grip aşılarında iki marka mevcut ve 72 liradan satışa sunulmaya devam edilmesi bekleniyor.
Zatürre aşısında da yine iki marka bulunuyor, fiyatı ise 344 lira.
65 yaş üstündekiler ile riskli gruplarda yer alan kişilerin aşı ücretini, devlet karşılıyor.
Aşılar, çocukların aşılama programlarına dahil.
Ancak bu grupların dışında ve aşı ücretini cebinden ödemek durumunda olan milyonlarca kişi bulunuyor.
İki aşının toplam fiyatının 416 lirayı bulmasını eleştiren vatandaşlar ise devletin ücretsiz aşı sunduğu kişilerin kapsamının genişletilmesini talep ediyor.