Yapılandıran da faydalanacak
12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan ve bu kapsamda olup da daha önce prim borcunu yapılandıran yaklaşık 1.5 milyon Bağ-Kur’luyu ilgilendiren torba yasa düzenlemesi Meclis’ten geçmişti. Yasa, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girecek. Yasa ile özellikle geçmişten gelen prim borcu olduğu için emeklilik ve sigortalı sağlık hakkından yararlanamayan 1 milyon 305 bin Bağ-Kur’lunun eski borçları dondurulacak. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) sağlık hizmetlerinden yararlanamayan veya emekli olmaya yetecek kadar primi olduğu halde, borcundan dolayı emekli olamayanlar bu düzenlemeyle nefes alacak.
Borçlarıyla birlikte sigortası da dondurulan Bağ-Kur’lular ile geçmişte çıkarılan yasalarla benzer şekilde borçları ve sigorta süreleri askıya alınanlar, ellerine para geçtiğinde borçlarını ödeyerek, sigorta sürelerini yeniden başlatacak. Borcunu yapılandıranlar da Bağ-Kur prim borçlarını dondurma hakkından yararlanabilecek. Eğer borçlar dondurulduktan sonra kalan prim günleri emekli olmaya yeterli ve diğer koşullar da sağlanıyorsa yasa yürürlüğe girdikten sonra bu kapsama giren kişiler hemen emeklilik dilekçesi verip aylık bağlatabilecek.
12 ay sınırına dikkat
Yasa, ‘12 ay ve daha fazla süreye ilişkin’ borçlar için dondurma olanağı sağlıyor. Bu nedenle 4 ya da 5 aylık borç için dondurma imkanı olmayacak. 12 aydan fazla, örneğin 8 yıl prim borcu olanlar yasa yürürlüğe girdikten sonra 8 yıllık borcunu ve sigortalılık süresini dondurabilecek. Dolayısıyla o süreler hiç çalışılmamış sayılacak ve emeklilikte de dikkate alınmayacak.
Tarım Bağ-Kur’lusu da kapsamda
Prim borçlarını dondurma hakkından kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (esnaf) ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmakta olan Bağ-Kur’lular da yararlanabilecek.
En az aylık ödeme 390 lira olacak
Sigortalı ileride ekonomik durumunu düzeltirse, prim borçlarını ödeyerek sigortalılık süresini geri kazanabilecek yani canlandırabilecek. Borçlu sürelerin prim tutarları brüt asgari ücret ile bunun 6.5 katı (1201.5 TL ile 7809.75 TL) arasında değişen tutarlarda olmak üzere sigortalının kendisi tarafından belirlenecek. Belirlenecek tutarın yüzde 32.5’i oranında aylık prim ödenecek. Örneğin; 36 ay prim borcu bulunan bir kişi bu sürenin primini asgari ücret üzerinden ödemek isterse aylık 390.5 liradan 14 bin lira prim ödemesi gerekecek. Yasaya göre; örneğin 8 yıllık sigortalılık süresi dondurulan bir Bağ-Kur’lunun emeklilik için sadece 3 yıllık prim yeterli olsa bile canlandırabilmek için 8 yılın tamamını ödemesi gerekecek.
Aman aksatmayın!
Yasaya göre; prim borcu dondurulan kişiler halen Bağ-Kur’lu olarak çalışmaya devam ediyorlarsa, yasanın Resmi Gazete’de yayın tarihini izleyen ay başından itibaren sigortalılıkları yeniden başlayacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın incelemesi için 15 günlük süre bulunan yasanın bu ay içerisinde Resmi Gazete’de yayınlanması bekleniyor. Dolayısıyla, borcu dondurulup da halen Bağ-Kur’lu olanlar 1 Mayıs 2015’ten itibaren yeni bir sayfa açacaklar. Bu tarihten sonra doğacak borçlarını aksatmamaları gerekiyor.
Ailesi de alacak
Prim borcu nedeniyle emekli olamadan yaşamını yitiren Bağ-Kur’luların eş ya da çocukları gibi hak sahipleri de bu yasa hükmünden yararlanarak emekli aylığı bağlatabilecekler.
Olumsuz yanı da var
Prim borcu dondurulan Bağ-Kur’luların, bu sürelere ilişkin sigortalılıkları da dondurulacak. Dolayısıyla bu süreler emeklilik hesabında dikkate alınmayacak. Bu da örneğin dört yıllık prim borcunu donduran Bağ-Kur’lunun dört yıl daha geç emekli olacağı anlamına geliyor.