Bizans döneminde yapılan ve İstanbul şehrinin su ihtiyacını karşılayan 451 kilometrelik su taşıma sistemi; Prof. Derya Maktav ve Prof James Crow yöneticiliğinde Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi’nde açılan ‘Bir Başkentin Suyolları’ isimli sergide tanıtıldı.
Sergi, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Kazım Çeçen ile Prof. Derya Maktav ve Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. James Crow’un 1990’ların başlarından 2009’a kadar yürüttüğü bir dizi araştırma projesine dayanıyor.
5. yüzyılın ortalarında kentten çıkıp, Trakya tepelerini dolanan ve büyük bir kısmı Çatalca’dan geçerek, Vize ilçesine kadar uzanan su yolları, 451 kilometre uzunluğundadır. Trakya’dan başlayan su sistemi, yüzyıldan kısa bir sürede tamamlanmış ve modern çağ öncesi toplumlar için en büyük mühendislik projelerinden birisi olmuştur.
Çalışma için uydular da kullanıldı
Bir Başkentin Suyolları isimli çalışmada, Kuzey Trakya’yı kaplayan geniş ormanlar, arkeologlar için ciddi sorun yaratmıştır. Sürekli ağaç kesimi yapılmakla birlikte birçok bölgede yoğun olan orman dokusu halen korunabilmiştir. Bu orman dokusu bir yandan kemerlerin ve kanalların korunmasına yardımcı olurken, diğer taraftan da klasik arazi araştırmaları ve belgeleme çalışmalarında birçok sorunlar ortaya çıkarmıştır.
Bu olumsuzluklara karşı kullanılan uzaktan algılama teknolojisi ormanda tepeden bakılmasına, sistemin tamamının sinoptik olarak incelenmesine, yerdeyken gözden kaçan unsurların ve bunların konumlarının tespit ediplmesine olanak tanımıştır. Çalışmalar sırasında Prof. Maktav başkanlığındaki İTÜ ekibi çok çeşitli teknikleri ve metodolojileri uygulama olanağı buldu. Anıtları ve kanalları tespit etmek ve görselleştirmek için yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri ve hava fotoğrafları; sahadayken anıtların kesin konumlarını belirlemek için kullanılan GPS (küresel konumlama sistemi) ve mekansal bir veri tabanı oluşturmak ve haritalardan, uydu görüntülerinden ve diğer verilerden oluşan çok katmanlı bilgileri entegre etmek için kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemi gibi teknik yöntemler kullanılmıştır.
Su sisteminin mekansal karmaşıklığı yeni teknikler sayesinde çok daha iyi anlaşılabilmiş; yapım teknikleri ve antik su yolu kanallarına su sağlayan havzalarla ilgili yürütülen çalışmalar için önemli bir bilgi kaynağı olmuştur.
İstanbul Beyoğlu’nda bulunan Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi’nde 9 Kasım 2012 Cuma günü açılan sergiye, Çatalca Kaymakamı Dr. Nevzat Taşdan, Çatalca Belediye Başkanı Cem Kara’nın aynı anda birkaç programı olması nedeniyle, Çatalca Belediye Başkan Yardımcısı Erhan Güzel, Çatalca Belediyesi adına sergiye katıldı.
Sergiye ayrıca, Çatalca Kültür ve Turizm Derneği Başkanı Ahmet Rasim Yücel ve dernek yöneticileri de katıldı.
9 Kasım 2012 ve 18 Şubat 2013 tarihleri arasında açık olacak sergi, Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri 10:00 – 17:30 arası Pazar 12:00 – 17:30 arasında açık olarak hizmet verecek. Sergi Pazartesi günleri kapalı olacak.