Haksız fiyat artışı nedeniyle ‘maske’ ve hijyen ürünleri satan bazı işletmelere idari para cezası kesilse de, fiyatlar artmaya devam ediyor. Maske, 10-15 liradan 180 liraya çıkarken, 1 litre kolonya fiyatı 12 liradan 35 liraya, 250 ml dezenfektan fiyatı 3.50 TL’den 15 liraya yükseldi.
Dünyada hızlı bir yayılma trendi izleyen koronavirüsten korunmak amacıyla kullanılan el dezenfektanları ve kolonyalarda büyük bir talep patlaması yaşanıyor. Son dönemde marketlerde kolonya rafları hızla boşalırken, piyasada 2 türlü kaos yaşanıyor. Bir yandan bazı marketler 'ürün kalmadı' bahanesiyle stok yaparak kazanç elde etme peşinde koşarken, bazıları da doğrudan fiyat yükseltti.
Ocak ayı başında 12.50 lira olan 1 litrelik bidondaki kolonyanın fiyatı, mart başında 15.90 TL’ye çıkarken, bugün 'kolonya bitti' şeklindeki abartılı duyurular yüzünden 33 liraya fırladı.
Aynı durum, dezenfektan fiyatlarında da geçerli. Ocak ayı başında 250 mililitrelik bir dezenfektanın fiyatı 3.50-5.00 lira arasındayken, bugün 15 lira etiketle satanlar var. Yine bir başka markanın 250 mililitrelik dezenfektanı, ocak ayında 8 liraydı. Şubat ayında 7 liraya düşen ürün, bugün 32 lira fiyatla satılıyor.
Aynı dezenfektanın toplu kullanım için olan ve 5 litrelik hacimli olanı ise ocak ayında 20-30 lira seviyesindeyken, aynı ürün bugün 92 lirayla 219 lira arasında satışa sunuluyor. Üstelik bu yüksek fiyatları ilan eden internet siteleri, 'stoklarda kalmadı' notlarıyla paniğin de artmasına sebep oluyor
Virüse karşı kullanılan maskelerde ise durum daha vahim. Koronavirüste yayılmadan önce 10-15 lira olan maske fiyatı 185 liraya çıktı.
Bütün satıcılara açık olan online ticaret sitelerinde filtre özelliği bulunan maske fiyatlarında alt ve üst sınır bulunmuyor. Bu nedenle aynı özelliğe sahip maskeler pek çok farklı fiyatlardan tüketiciye satılıyor. Hâlihazırda online ticaret sitelerinde ‘virüse karşı korumalı’ olarak ilana çıkarılan filtreli maskelerin fiyatları 12 liradan başlayıp markasına ve standardına göre artıyor. 25 Şubat’ta bir e-ticaret sitesinde 3M maskenin tanesini 160 liraya satan satıcı, 10 Mart’ta aynı ürünü 189 liradan tüketiciye sunuyor.
Başka bir satıcı ise aynı özellikteki maskenin tanesini 220 liraya satıyor. Ayrıca tüketiciler yaptıkları yorumlarda, bazı satıcıların sitede belirtilenden farklı özellikte maske gönderdiğini ya da hiç göndermediğini de belirtiyor.
943 bin TL ceza kesildi
Koronavirüs salgınının ardından tüketiciler tıbbi maske ve cihazlardaki fahiş fiyat artışlarını Ticaret Bakanlığı’na bildirmişti. Gelen şikayetlerin Reklam Kurulu’nda incelenmesinin ardından 13 firmadan 9’una toplamda 943 bin lira para cezası uygulandı. Buna rağmen fiyatlar artmaya devam ediyor. Sektör temsilcileri ise tüketicileri, haksız fiyat artışını tespit etmeleri halinde CİMER ile Haksız Fiyat Artışı (HFA) mobil uygulamasından şikayet etmeleri konusunda uyarıyor.
Sektör temsilcileri ise tüketicilerin hijyen ürünlerini eczane ya da medikal ürün satan firmalardan temin etmesini öneriyor.
'Fırsatçılar işbaşında'
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, piyasada vurgun yapmaya yeltenen fırsatçıların işbaşında olduğunu dile getirdi.
Maske talebinin artmasını bir rant ve haksız gelir olarak kullanan fırsatçılarla en büyük mücadelenin tüketiciye düştüğünü belirten Ağaoğlu, “Ticaret Bakanlığı sayısı binleri bulan fırsatçıları bulmakta zorlanabilir. Bu konuda tüketiciler HFA, CİMER, ALO 175’e şikayette bulunarak tespit yapılmasını sağlayabilir” dedi.
Piyasadaki fırsatçıların Türkiye’de koronavirüs görülmesi halinde ölçüyü daha da kaçırabileceğini vurgulayan Ağaoğlu şöyle devam etti:
“Bilinçli tüketiciler fırsatçıları hızlıca şikayet etmeli. Ticaret Bakanlığı ve ilgili kurumların da denetimleri sıklaştırması gerekiyor. Fahiş fiyatlarla maske satanların cezalandırılıp maskelerine ise el konulmalı. 5 liralık maskeyi 150 liraya almak zorunda kalan tüketiciler, Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurup aradaki fiyat farkının iadesini isteyebilir.”
Salgından önce filtreli maskelerin 7-8 lira düzeyinde olduğunu söyleyen esnaf, salgından sonra fiyatların 30 liraya kadar çıktığını belirtmişti. Online ticaret sitelerinde maskelerin N95 standardı olduğu belirtiliyor. Fakat sektör temsilcileri ise N95’in Amerikan standardı olduğunu Türkiye’de satılanların ise EN149 olduğunu söylemişti.
Ticaret Bakanlığı'ndan virüs fırsatçılarına karşı önlem
Corona virüs salgınının Türkiye'ye gelmesiyle özellikle maske, eldiven gibi hijyen ürünlerinin fiyatlarıyla ilgili şikayetler artmaya başladı.
Bunun üzerine Ticaret Bakanlığı'ndan 'fırsatçılarla' ilgili bir açıklama geldi.
Ticaret Bakanlığı'ndan bugün yapılan açıklamada Haksız Fiyat Artışı (HFA) bildirim uygulaması ile vatandaşların bakanlığa şikayette bulunabileceği bildirildi.
Cezalar artabilir
Geçen hafta Reklam Kurulu’nun toplanmasının ardından açıklamalarda bulunan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, “Toplam 13 firmayı inceledik. Kendilerinden savunmalarını aldık. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde Reklam Kurulu’nda 13 firmadan 9’u haksız fiyat artışı nedeniyle idari para cezasına çarptırıldı. Firma başına 104 bin 781 lira, toplam 943 bin lira para cezası uyguladık. Bu incelemelerimiz sürecek. Aynı firma bu uygulamasına bir kez daha devam ederse cezaları 10 katına kadar çıkarma yetkimiz var” demişti.