"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Ulusal işlerin fiili idarenin yönetim şekli halka dayanmaktadır. Türkiye Devleti bir cumhuriyettir."
Türkiye'de bu ilkeyi devlet yönetimine yerleştiren Cumhuriyet, 29 Ekim 1923'te ilan edildi. Milli Mücadele'nin zaferle sonuçlanmasının ardından Mustafa Kemal Atatürk, yeni Türk devletinin yüzünü çağdaşlaşma ve demokrasiye çevirdi.
Ankara'nın, Türkiye'nin hükümet merkezi olmasının ardından mevcut rejimin isminin de bütün açıklığıyla konulması, yeni devletin başkanının da seçilmesi gerekiyordu. O güne kadar devlet başkanlığı görevi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa tarafından yürütülmüştü.
Bazı yabancı ülkeler de Lozan Antlaşması'nın onayı için Türkiye'deki yeni devlet rejiminin daha açık şekilde belirlenmesini istiyordu. Bu sıralarda İcra Vekilleri Heyeti'nin istifası ve Meclisin güvenini kazanacak bir kabine listesinin oluşturulamaması da bu soruna acil çözüm gerektirdi.
25 Ekim 1923'te ise hükümetin istifasıyla bir bunalım ortaya çıktı. Bu olay Atatürk'e, cumhuriyeti ilan etmek için beklediği fırsatı verdi. 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde arkadaşlarına "Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz" diyerek fikrini açıkladı.
İlk hükümeti kurmakla İsmet İnönü görevlendirilirken, Fethi Okyar da TBMM Başkanlığı'na seçildi. Türk halkı, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü Cumhuriyet'in ilanını kutladı.
26 Ekim 1924'te yayımlanan kararname ile Cumhuriyet'in ilanının 101 pare top atışı ve düzenlenecek etkinliklerle kutlanmasına karar verildi. Karar doğrultusunda 29 Ekim 1924'teki etkinlikler, kutlamaların başlangıcı oldu. 29 Ekim, 1925 yılından bu yana da 'Milli Bayram' olarak kutlanmaya başlandı.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 98. yılında Türkiye'nin 81 ilinde çeşitli etkinliklerle kutlanacak.
Ankara Valiliği'nden yapılan açıklamaya göre kutlamalar kapsamında, Anıtkabir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) yapılacak programlar sonrasında, TBMM tören alanından başlanarak İnönü Bulvarı-Atatürk Bulvarı, Ulus Meydanı-Cumhuriyet Caddesi'ni takiben Ulus 1. TBMM Binası'na kadar olan güzergahlarda resmi geçit töreni düzenlenecek.
Bazı büyükşehirlerin programları ise şöyle:
İSTANBUL
ANKARA
İZMİR
ANTALYA
MERSİN
ADANA
ESKİŞEHİR
HATAY
TEKİRDAĞ
BURSA
GAZİANTEP