Ülkede ‘kademeli normalleşme’ dün başladı; ancak açıklanan kararlar uzmanları endişelendirdi. Günlük pozitif vaka sayısının 5 binin üzerinde, ölümlerin ise 100’ün üzerinde olduğuna dikkat çeken uzmanlar, aşılama oranlarının da istenen düzeyde olmadığını, riskin devam ettiğini belirtiyor.
HENÜZ ÇOK ERKEN
Sağlık Bakanlığı Covid-19 Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, “Haziranı ben daha çok kontrollü olma ayı olarak görüyorum” dedi. Aşılama oranları artana kadar enfeksiyon riskinin devam ettiğini belirten Yavuz, “Bu riskin özellikle kapalı ortamlarda arttığı biliniyor. Haziran ayında kapalı alanlarda düğün vb. etkinlikler yapılmasa daha iyi olacaktı. Çünkü henüz aşılamada istenen noktada değiliz. Benim tavsiyem haziranı biraz dişlerimizi sıkarak geçirmemiz ve toplum büyük oranda aşı olana kadar biraz sabretmemiz yönünde” dedi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu Üyesi Doç. Dr. Osman Elbek de kararların bölgesel ve daha kontrollü olması gerektiğini vurguladı. Doç. Dr. Elbek, “Restoranların kapalı alanlarında oturmak serbest hale geldi. Bu kararı almak için henüz çok erken. Bunun dışında anaokulu ve ilkokulların açılma kararı doğru ama liselerin açılması için henüz erken. Yüz yüze eğitim kararları alınırken illerdeki vaka sayılarına bakmak lazım. Kararlar adım adım alınmalıydı ama bu yapılmadı; yine bir anda birçok normalleşme kararı alındı” diye konuştu.
VAKA SAYISINA BAKILMALI
Doç. Dr. Elbek, salgında başarı sağlayan ülkelerin birçoğu ‘vaka sayısına göre’ normalleşme takvimi açıklarken Türkiye’nin ‘tarihe göre’ takvim açıklamasını da eleştirdi: “1 Temmuz’da nişan ve kına serbest olacak diye açıklama yapıyoruz ama o tarihte vaka sayısı kaç olacak, bilmiyoruz. Dünya genelinde yeniden açılım için ilk adımdan 15 gün sonra yeniden vaka sayılarında ölçüm yapılıyor ve artış varsa atılan son adım geri alınıyor. Biz ise böyle bir şey tarif etmiyoruz. Kontrollü normalleşme kararı alınıyor ama yeniden değerlendirme ne sıklıkla, nasıl, ne zaman yapılacak, belli değil.”
KARAR BİLİMSEL DEĞİL
Sokağa çıkmanın hafta içi saat 22.00’dan sonra ve pazar günleri yasaklanmasının bilimsel hiçbir karşılığı olmadığını söyleyen Doç. Dr. Elbek, “Saat 22.00’dan sonra yasak olmasının bir anlamı yok. Açık ortamda kişiler arasında mesafe konulduğu sürece hiçbir yasak olmaması gerek. Fabrikalarda işçilerin sıkış tepiş çalıştığı, toplu ulaşım araçlarının tamamen dolu olduğu bir ortamda bu yasaklar bilimsel değil” ifadelerini kullandı.
HANGİ PARAMETREYE GÖRE?
Halk Sağlığı Uzmanı ve Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Feride Aksu Tanık da, ‘kademeli normalleşme’ kararının hangi epidemiyolojik parametrelere göre alındığını bilmediklerini söyledi. “Yüz binde kaç vaka üzerinden hesaplanarak bu kararın alındığını bilmiyoruz” diyen Prof. Dr. Aksu, yeterince aşı yapılmazsa hareketliliğin de artmasıyla varyant virüs vakalarının yeniden yaygınlaşacağı uyarısında bulundu.
İki doz aşılama yapılan kişi sayısının henüz 13 milyonu bile bulmadığına dikkat çeken Tanık, “Yapılan iki doz aşıyı nüfusa oranlarsak toplumun bağışıklığını sağlamaya yönelik bir rakam olmadığını söyleyebiliriz. En kısa zamanda yeterli miktarda aşı temin edilerek özellikle hayatı eve sığmayan emekçilerin, genç yetişkinlerin aşılanmasını sağlamak gerekiyor. Bu ne kadar kısa sürede yapılırsa o kadar iyi. Mutasyon geçirmiş varyantlar toplum bağışıklığı olmayan bir ortamda tekrar vaka sayılarını artırabilir” ifadelerini kullandı.
Kademeli normalleşme kararları
İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanan genelgeye göre ‘kademeli normalleşme’ kararlarından bazıları şöyle:
♦ Bu ay boyunca sokağa çıkma sınırlamaları hafta içi ve cumartesi günü akşam 22.00 ile sabah 05.00 saatleri arasında uygulanmaya devam edecek. Bu sınırlamalar hafta sonu ise cumartesi 22.00 ile pazartesi sabahı 05.00 arasında, yani pazar gününün tamamını kapsayacak şekilde uygulanacak.
♦ Restoran, lokanta, kafeterya, pastane gibi yeme içme yerleri sabah 07.00 ile akşam 21.00 saatleri arasında belirlenen kurallara göre masaya servis yapılabilecek, saat 24.00'e kadar da paket servisini sürdürebilecek.
♦ Üniversiteler 13 Eylül’de açılacak.
♦ Kahvehane, kafe, çay bahçesi, lunapark gibi işletmeler, sabah 07.00 ile akşam 21.00 arasında pazar günü hariç çalışabilecek.
♦ Sinema salonları, yüzde 50 kapasite sınırlamasıyla 07.00-21.00 saatleri arasında faaliyet gösterebilecek.
♦ İlkokullarda ve ana sınıflarında haftada 2 gün yüz yüze eğitime başlandı. 7 Haziran Pazartesi günü ise tüm ortaokul ve liselerde haftada 2 gün yüz yüze eğitim yapılacak.
♦ Düğün törenleri belirlenen şartlara uygun şekilde yapılabilecek.