Geçtiğimiz yıl gündeme gelerek 6 aylık sıkı bir çalışma sonrasında hazırlanıp Meclis'ten geçen, kentsel dönüşüm olarak bilinen 'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun Tasarısı' ile birlikte Türkiye genelinde 20 yılda 14 milyon konutun elden geçirilmesi planlanıyor.
Son birkaç yıldır büyük ivme kazanan dönüşüm ve yenileme projeleri, eskiyen, terk edilen, yıpranan kentsel dokunun değiştirilerek yeniden kente kazandırılmasınıamaçlamaktadır. Bu sayede kentsel gelişme, toplumsal, ekonomik ve mekansal olarak yeniden ele alınabilecek ve kentteki sorunlu alanlar sağlıklı ve yaşanabilir hale getirilebilecektir. Bu doğrultuda üretilen projelerde ve yapılan uygulamalarda binaların yıkımı, yeniden yapımı, canlandırılması,sağlıklaştırılması ve yeniden yapılandırılması söz konusu olmaktadır.
Bu süreçte ister istemez gerek mülk sahipleri arasında, gerekse mülk sahipleri ile yenileme projelerini gerçekleştirecek kurum ve kuruluşlar arasında fikir ayrılıkları, hak ihlalleri, yasa ve yönetmeliklerdeki hatalardan doğacak mağduriyetler yaşanabilir.
Dönüşüm öncelikli olarak riskli alanlar olarak görülen Avcılar, Büyükçekmece, Zeytinburnu, Ümraniye ve Pendik ilçelerinden başlayarak ülke geneline dalga dalga yayılacak.
Önce birkaç soruda KENSTSEL DÖNÜŞÜM’ü kavramaya çalışalım ardından geçtiğimiz gün manşete taşıdığımız KUMBURGAZ SAHİLİ SİL BAŞTAN haberi üzerine yorumumuzu açıklayalım.
1-)Binamız yıkılacak mı nasıl anlayabiliriz?
"Binanız 'riskli yapı, riskli alan, rezerv alanı'grubuna giriyorsa evet yıkılacak. Binanızın masrafları size ait olmak üzere kat malikleri, Bakanlık tarafından yetkili kurum ve kuruluşlara risk tespit işlemi yaptırılarak sonuç belediyeye bildirilecek. Bu tespit işlemi için bina maliklerine bir süre verilecek ve bu süre için de tespiti kat malikleri yapacak."
2-)Kat malikleri binalarına 'riskli yapı' tespiti için başvuru yapmazlar ise ne olur?
"Binanızın riskli yapı olup olmadığını anlamak için size verilen süre içinde siz bir başvuru yapmaz iseniz; bu süre içinde tespit Bakanlıkça yada Belediyelerce yapılacak yada yaptırılacak."
3-)Binamızın yıkılmasını istemiyoruz itiraz hakkımız var mı?
"Evet itiraz hakkınız var. Yapılan çalışmalarda binanız riskli yapı olarak tespit edilmişse, kat malikleri bu duruma 15 gün içinde itiraz edebilir. Bu itirazlar; Bakanlıkça, üniversitelerde görevli inşaat, jeoloji veya jeofizik mühendisliği ile hukuk öğrenimi görmüş öğretim üyeleri arasından seçilecek üç ve Bakanlıkta görevli iki kişiden teşkil edilen teknik heyetler tarafından incelenip karara bağlanacak."
4-)Binamız riskli yapı olarak tespit edildikten sonra ne olacak?
"Binanız riskli yapı olarak tespit edilmişse, tapu kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilmek üzere, tespit tarihinden itibaren en geç 10 iş günü içinde Bakanlık, TOKİ veya Belediye tarafından ilgili tapu müdürlüğüne bildirilecek."
5-)Binamızın yıkılmasını istemeyen kat malikleri var bu durumda başvuru yapamayacak mıyız?
"Binanızı ister kendiniz ister yetkili kurum tespit etmiş olsun eğer riskli yapı olarak değerlendirmişse çoğunluk aranmayacak ve yıkılacak. Dolayısıyla itiraz eden varsa bile başvuru yapabilirsiniz."
6-)Binaların yıktırılması nasıl olacak?
"Riskli yapıların yıktırılması için, bu yapıların kat mâliklerine 30 günden az olmamak üzere süre verilir. Bu süre içinde bina, kat mâlikleri tarafından yıktırılmadığı takdirde, belediye tarafından yıktırılacağıbelirtilir ve tekrar ek süre verilir. Verilen bu süre içinde de kat mâliklerince yıktırma yoluna gidilmediği takdirde, bu yapılar tahliye ettirilerek yıktırılacak."
7-)Yıktırma masraflarını kim karşılayacak?
"Binanızın dönüşümü için eğer müteahhit ile özel bir anlaşma yapıldıysa yıkımı müteahhit firma yapabilir. Yıktırma işlemi Bakanlık veya Belediye tarafından yapılırsa, yıktırmanın masrafları, ilgili tapu müdürlüğüne bildirilicek. Tapu müdürlüğü, yıkılan binanın paydaşlarının haklarıoranında ipotek koyacak ve bunu hak sahiplerine bildirecek."
8-) Yıkım aşamasında müteahhitle anlaşma nasıl sağlanacak?
"Öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilecek. Bina sahipleri yıkım aşamasında müteahhitler ile anlaşma yapabilecek ve şartları aralarında özel bir anlaşma ile sağlayabilecek."
9-) İmar ve yapılaşma sürecinde durdurma yetkisi TOKİ ve Belediye'nin mi olacak?
"Bakanlık veya uygulamayı yürütmesi hâlinde TOKİ veyaİdare (belediye), riskli alanlarda, riskli yapıların bulunduğu taşınmazlarda ve rezerv yapı alanlarında bu Kanun kapsamındaki proje ve uygulamalar süresince her türlü imar ve yapılaşma işlemlerini geçici olarak durdurma yetkisine sahip olacak."
10-)Kiracı olanlara yardım edilecek mi?
"Anlaşma ile tahliye edilen yapılarda ki kiracı veya ayni hak sahibi olanlara da geçici kira ve konut yardımı yapılabilecek."
11-)Bina yıkıldıktan sonra nasıl değerlendirilecek?
"Üzerindeki bina yıkıldıktan sonra arsa hâline gelen taşınmazlarda daha önce kurulmuş olan kat irtifakı veya kat mülkiyeti, ilgililerine sorulmadan, tapu müdürlüğünce re'sen terkin edilecek ve önceki vasfı ile değerlendirilecek.
12-) Yıktırma ve tahliye işlerini engelleyen kişi ve kamu görevlileri hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusu yapılabilecek mi?
"Riskli yapıların tespiti, tahliyesi ve yıktırma iş ve işlemleri ile değerleme işlemlerini engelleyenler hakkında, işlenen fiil ve hâlin durumuna göre Türk Ceza Kanunu'nun ilgili hükümleri uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulacak. Riskli yapıların tespiti, bu yapıların tahliyesi ve yıktırılması iş ve işlemlerine dair görevlerinin gereklerini yerine getirmeyen kamu görevlileri hakkında, tâbi oldukları ceza ve disiplin hükümleri uygulanacak."
13-)Tarafların anlaşamadıkları durumlarda mahkemelerde bilirkişi olarak kimler görev alacak?
"Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne bağlı meslek odalarının her biri tarafından, üyelerinin oturdukları yer gözönünde bulundurularak; taşınmaz mal sahipleri veya kiracılar arasından nüfusa göre belirlenen bilirkişi sayılarının en az üçte biri kadar bilirkişi, her yıl Ocak ayının ilk haftasında seçilerek isim ve adreslerini belirten listeler valiliklere verilecek.
Kumburgaz ve kentsel dönüşüm!
Geçtiğimiz hafta KUMBURGAZ SİL BAŞTAN haberimizde de bahsettiğimiz gibi Meclis'ten geçen, 'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun Tasarısı' iyi incelendiğinde büyük risk taşıyan Kumburgaz sahilindeki binaların yıkılacağı an meselesi.
2014 Yerel Seçimleri yaklaştığı için ne yerel belediye ne deİBB bu konuda net açıklama yapmaktan çekinirlerken şimdiden bazı mülk sahiplerinin yeni çıkan bu yasayı inceleyerek haklarını aramaya başladıklarınıbiliyoruz.
Bir yapı eğer riskli yapı olarak değerlendirmişse (BELEDİYE, ÜNİVERSİTE VEYA OTURANLAR TARAFINDAN) çoğunluk aranmayacak ve yıkılacak. Aksi halde sorumlulara kamu davası açılabilecek.
TBMM’den geçen kentsel dönüşüm kanunu baştan sona iyi irdelendiğinde ve bu konuda bir biri ardına kurulacak hukuki platformlar sayesinde başta Kumburgaz sahili olmak üzere bölgemiz bir çok ilçesinde tespit edilecek riskli binalar yıkılarak yerlerine daha sağlıklı yapılar yapılacak veşehir yeniden dizayn edilecek.
Bekleyip hep birlikte göreceğiz…
twitter.com/MehmetMert1