Sosyal Güvenlik Uzmanı Çetin Ateş ile Sosyal güvenlik konusunda ve faaliyetleri hakkında söyleşide bulunduk. Büyükçekmece'deki Sosyal Güvenlik Müşavirliği irtibat ofisinde ziyaret ettiğimiz Çetin Ateş, sosyal güvenliğin daha doğmadan başlayıp ölene kadar süren hatta öldükten sonra geride kalanları bile uğraştıran koşturan bir konu olduğunu söyledi.
İşte Çetin Ateş'in ağzından Sosyal Güvenlikle ilgili merak edilenlerin cevabı;
Sosyal Güvenlik nedir?
Sosyal Güvenlik beşikten mezara, hatta anne karnından mezara kadar hepimizin içinde bulunduğu bir sistemdir ve Hepimiz bu sistemin içerisinde bir şekilde yer alırız, işçi oluruz, işveren oluruz, işsiz kalırız, öğrenci oluruz, hak sahibi oluruz, emekli oluruz vs. Ama bu sistem ülkemizde o kadar karmaşık ki çoğu zaman ne yapacağımızı, nereden başlayacağımızı, nereye başvuracağımızı bilemeyiz, ve bu işlerle uğraşmakta başlı başına bir bilgi ve sabır işidir.
Sosyal Güvenlik Müşaviri Çetin Ateş kimdir?
Ben 1964 Kahramanmaraş Göksun Tahirbey Köyü doğumluyum Üniversiteye kadar eğitimimi Kayseri de tamamladım. Daha sonra Üniversite eğitimim için Eskişehir‘e giderek İşletme Lisans eğitimimi tamamladım. Uzun yıllar özellikle imalat ve inşaat sektöründe idareci konumunda görev yaptım. Ayrıca Sınavsız 2. Üniversite hakkımı kullanarak A. Ü. Adalet Yüksek Okulu’na kayıt yaptırdım.
Halen Adalet Yüksek Okulu 2. Sınıfa devam ediyorum. Hedefim buradan Hukuk fakültesine geçerek Avukatlık eğitimim tamamlamak, çünkü zaten hukuk işimizin temeli ve sürekli kanunları takip etmek zorundayız.
Ali Tezel'i tanıyınca bu işi tamamen benimsedim
Sosyal Güvenlik alanına tamamen geçişim, Türkiye de Sosyal Güvenlik deyince ilk akla gelen isim Üstad Ali Tezel ile’’Halkın Sosyal Güvenlik Uzmanlığı sertifika programı’’nda tanışmam ile oldu. Ali Bey başta olmak üzere çok değerli ve seçkin hocalarımız vardı programı severek takip ettim ve proğram sona erdiğinde ben artık bir Halkın Sosyal Güvenlik Uzmanı olmuştum.İş hayatımdaki tecrübelerimi ve bu eğitimden aldığım bilgileri harmanlayarak bugünlere kadar geldim.
Bugün böyle bir meslek var ise ve sosyal güvenlik kavramı sokaktaki vatandaşa kadar yayılmışsa bunda en büyük pay tartışmasız Ali Tezel’indir. Buradan sizin vasıtanız ile Kendisine bir kez daha teşekkürlerimi göndermek istiyorum.
Ali Tezel demek güven demek
Pek çok vatandaşımız artık neyi nereden soracağını, araştıracağını biliyor, bir yere bağlı kalmıyor, bulduğu, ulaştığı herkese sormaya çalışıyor, ama en sonunda yine de Ali Tezel e sormadan noktayı koymuyor. Çünkü vatandaş biliyor ki Ali Tezel Sosyal Güvenliğin son durağı, son noktası..
Sistemin karmaşıklığının sebebi
Sosyal güvenlikte bir şeyi silemezsiniz, çünkü o haktan yararlanan insanlar vardır. Yenisini getirirsiniz. O yeniyi hem eskiye uygulamak zorunda kalırsınız hem de yeniye uyarlamak zorunda kalırsınız. Keskin dönüşler beraberinde sorunlar getirir.
Örneğin: ölüm aylığında, hak sahiplerine veya dul eşe aylık bağlamada ölenin 1.10.2008 den önce ölmesi farklı 1.10.2008 den sonra ölmesi farklı. Düşünebiliyor musunuz aynı işyerinde aynı işi yapan ve aynı şartlarda çalışan iki kişinin ölümünde tek sorun ölüm tarihleri. Bu ve bunun gibi eski yeni ayırımları şu tarihten önce olursa şöyle olur bu tarihten sonra olursa böyle olur şeklindeki ifadeler zaten karmaşık olan bu sistemde, vatandaşın aklını allak bullak etmektedir. İşte Sosyal Güvenlik Müşavirleri bunun için vardır. Karmaşık sistemi vatandaş lehine çevirecek, vatandaşa anlayabileceği dilde durumunu anlatacak, tereddütlerini giderecek ve olası hak kayıplarının önüne geçilmiş olacaktır. Sosyal Güvenlik Müşaviri ayrıca vatandaşı bir anlamda eğitiyor, bunları anlatırken vatandaşta kendi sorununu tam olarak anlıyor ve Kuruma gittiğinde derdini daha rahat anlatıyor. Bu anlamda Bizler Kurumlarında işini kolaylaştırmaktayız.
Bizim sosyal güvenlik sistemi hep aksak
Neden! Çünkü biz günlük yaşarız, bizim politikacılarımız hükümetlerimiz günü kurtarmak iktidarı kurtarmak adına bu konulara hep popülist yaklaşmıştır. Seçim zamanına koşturmaca, yamamaca kanunlar çıkartılmıştır ve bunlar üst üste binerek bugünkü karmaşık haline gelmiştir. Avrupa ülkelerinde çalışırsın işine bakarsın bunları kafaya takmazsın devlet sana mektup gönderir, Ey vatandaşım sen şu kadar çalıştın şunu hak ettin bunu hak ettin şu kadar para alacağın var bu kadar tazminatın var diye bilgilendirici mektup gönderir. Bizde nasıl? Tek kelimeyle vahim. Hak etsen de haberin olmaz, sadece borcun varsa yazı gelir, hem sigortanı takip edeceksin, acaba yatıyor mu acaba yatmıyor mu acaba tam yatmış mı falan filan, ben eminim ki kocasından dul aylığı alabilecek belki binlerce mağdur kadın var ama bundan haberleri yok..
Emekli olacak ama haberi yok
Bazı vatandaşların emekliliği gelmiş geçiyor haberi yok, askerlik borçlanmasıyla, doğum borçlanmasıyla, yurtdışı borçlanmayla, hizmet tespitinin yapılması suretiyle, kulaktan dolma bilgilerle, yanlış yönlendirmelerle, son 3,5 yıl meselesinin yanlış anlatılması sebebiyle vs. gibi yanlış bilgilerle prim yatırmaya devam eden bize geldikten sonra hemen emekli olabilen vatandaşlarımız var.
Kocası ölmüş hiçbir geliri yok, muhtarlığa, kaymakamlığa, belediyeye, sosyal hizmetlere bildiği her yere başvuran yardım isteyen kadınlar var oysa ki dul aylığı almayı hak etmiş, ama kimse yol göstermemiş, önder olmamış. Malülen emekli olma hakkı var haber yok, % 43 raporu var malül emekli olamıyorum kabul etmediler diye bırakmış ama özürlü emekli olabilecek bundan haberi yok, Bağkurumu sildiler ben nasıl emekli olurum artık emeklilik bana hayal demiş bırakmış ihyadan haberi yok
Biz işte bunun için varız, zoru kolaylaştırmak, anlaşılamayanları anlatmak, yanlışlardan bira an önce vatandaşı döndürmek için varız.
İşverenlerin eksiği çok
Bireysel hizmetlerimiz olduğu gibi işverenlere de iş hukuku, çalışma hayatı ve yasal yükümlülükleri ile ilgili bilgilendirme, kontrol etme, yönlendirme gibi danışmanlık hizmetlerimizde sürmektedir. İşinde onlarca işçi çalışıyor ama personel politikası yok, sistem yok, işçinin maaşını verdiği zaman üzerine düşeni yaptığını zannediyor.
*Nasıl ödedin?
*İşte ofisime geldi tam çıkarken vermiştim.
*Makbuz var mı?
*yok, yıllardır yanımda çalışıyordu ben ne bileyim böyle yapacağını!
Yok iş hayatında böyle bir şey yoktur!! Yıllardır tanıdığın çalışanın bir dava ile sermayeni dahi alır, hakim işçiyi kaç yıldır tanıdığına bakmaz, önündeki dosyaya bakar, dosyada ne var ne yok ona bakar, iş sözleşmene bakar, işe giriş bildirgesine bakar, mesai muvafakatnamesine bakar, mesailer ödenmişmi ona bakar, imzalara bakar, tutanaklara bakar, bakar da bakar…
Eksik yapılan işlemler, eksik ve hatalı bildirimler, yanlış personel politikası, sözleşme eksikliklerinden kaynaklanan maddi kayıplar, açılan davaların kaybedilmesi işverenleri ciddi maddi kayıplara ve zararlara uğratmaktadır. Yıllarca süren mahkemeler işverenlerin en büyük sıkıntısıdır. Bu durumlara düşen işverenler hem maddi hem de manevi olarak yıpranmaktadır. Biz bu anlamda danışmanlık hizmetleri de vermekteyiz. ‘’Bize bir şey olmaz, Bu kadar işyeri varken gelip benimi bulacaklar’’ mantığı ile hareket eden işverenler zaman zaman çok ağır cezalarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Biz işverenlerin hem personelle hem de kurumlarla ilgili işlemlerini ve yazışmalarını belli bir standart içerisinde yazılı hale getirerek olası olumsuzluklardan kaçınma anlamında rehberlik ve danışmanlık hizmeti vermekteyiz.
Bilgi kirliliğine dikkat
Özellikle Bu alanda haddinden fazla eksik ve yanlış bilgi, kulaktan dolma asılsız bilgi vatandaşımızı yanıltmaktadır. Vatandaşlarımız iyi araştırmadan, bir bilene sormadan hareket etmesinler. Çünkü çok hassas konular yanılmaya ve yanıltmaya çok müsait konular bunlar. Örneğin geçmişte malulen emekli olamayanlar artık şeker hastaları malulen emekli oluyormuş, bende uyku bozukluğu var malulen emekli olmak istiyorum diyenler, umutlananlar tekrar hayal kırıklığı yaşayanlar tamamen bilgilerin eksik verilmesinden yanlış algılanmasından kaynaklanıyor. Bunda medyanında suçu var tabi ‘’ malulen emeklilik artık kolay’’ ‘’ şeker hastaları malül sayıldı’’ gibi başlıklar hatalı başlıklardır. Malüllükte temel kıstas %60 ve üzeri rapor mutlaka gerekli bunu kimse unutmamalı ayrıca en az 1.800 gün sigortası olacak ve 10 yıllık sigortalılık süresi olacak. Bu üç unsurun bir arada olması malulen emekli eder. Şeker bunun neresinde, epilepsi bunun neresinde, uyku bozukluğu nerde, bunlara sağlık kurulu karar verecek. Bunu böyle açıklamazsan gazete kupürünü yırtan vatandaş oraya buraya koşuşturur.
Büyükçekmece'nin ilk ve tek Sosyal Güvenlik Müşavirliğiyiz
Evet doğru biz burayı 2013 yılının 3. Ayında faaliyete geçirdik ve Büyükçekmece ve civarında ilk ve tek Sosyal Güvenlik Müşavirliğiyiz. İnşallah uzun yıllar buradan halkımıza hizmet vermeye devem edeceğiz. Bize gelen vatandaş danışmanlık isterse danışmanlık, hizmetin yapılmasını isterse noter vekaleti alınması suretiyle problemlerini gidermekteyiz. Bu arada verdiğimiz hizmetleri başlıklar altında sıralamak gerekirse,
-Nasıl ve ne zaman emekli olurum?
-Emekli maaşım ne kadar olur, nasıl yükseltebilirim?
-Borçlanmalar (askerlik borçlanması-doğum borçlanması)
-Yurtdışı Borçlanması
-Bağkur hizmetleri (Tarım bağkur ve Esnaf bağkur)
-Dul-Yetim aylığı işlemleri
-iş güvenliği danışmanlığı
-Risk analizi ve acil eylem planı çalışmaları
-asgari işçilik
-ilişiksizlik yazısı alma
-iskan yazısı
-Hukuk danışmanlığı
Ali Tezel Silivri Şubesi bayramdan sonra halkımızın hizmetinde
Başta da söylediğim gibi bayram sonrası Ali Tezel Sosyal Güvenlik Müşavirliği Silivri Şubesinde Piri Mehmet Paşa Mah Yemeniciler Sk Yazıcıoğlu İş Merkezi Kat:4 Daire:8 adresinde Büyükçekmece irtibat bürosuyla ise 1.Bahçe sk. Yeşim Apt. 17 Kat:1 Daire:1 adresinde halkımızın hizmetinde olacağız, doğru bilgi, güvenilir ve sürekliliği olan hizmetimizle halkımızı bekliyoruz.
Son söz: danışan dağlar aşar, danışmayan yolda şaşar.
Gökhan TIRTIL