Büyükçekmece TSM Eğitim Şubesi’nden Dr.Hülya İpekoğlu ve Hemşire Selvet Duru; ‘1-7 Nisan Kanser Haftası’ nedeniyle bir basın açıklaması yaptılar.
İşte o açıklama;
Bilindiği gibi kanser günümüzde önemli bir halk sağlığı sorunu olarak hala gündemdeki yerini korumaktadır.Sebebi bilinen ölümler sıralamasında kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada kanser, öldürücülüğü yanında bıraktığı sakatlıklar ve tedavisindeki yüksek maliyetler nedeni ile iş gücünde ve ülke ekomisindende çok ağır kayıplara neden olmaktadır.
Kanser nedir?
Hücrelerin anormal bir şekilde çoğalması sonucu urlar meydana gelmektedir. Urlar iki türlüdür. Bir kısmı iyi huylu (selim urlar),bir kısmı kötü huylu (habis) urlardır.
Vücudun değişik yerlerinden, dokularından kökenini alan habis karakterli urların bir kısmına KANSER bir kısmına da SARKOM denir.
UR TÜRLERİ
1-) İyi Huylu (Selim) Urlar: İyi huylu urlar normal doku yapısına büyük benzerlik gösterirler ve kökenini aldıkları dokunun karakterini benimserler. Genellikle yavaş büyürler. Oluştukları yerin veya organın çalışma düzenini bozarlar ve çevresinde yer almış dokulara baskı yapara ağrı verirler ve zararlı olurlar. Ancak, bunların etki dereceleri urların büyüklüğüne göre ve oluştukları yere göre çok değişiklik gösterirler. Genellikle ölüme sebep olmazlar,bazen kendiliklerinden küçülürler. Sonuç olarak, iyi huylu urlar yavaş büyürler,tedavilerinde her zaman ameliyat gerekmez. Çok defa tıbbi tedaviler iyi sonuçlar verir.
2-) Kötü Huylu (Habis) Urlar: Kötü huylu urlarda hücreler iyi huylu urlara göre daha çok çoğalır. Bunlar bölünme çoğalmalarında hiçbir yasa ve kural dinlemezler. Yere dökülen bir kova suyun dağılması gibi çeşitli yönlere yayılırlar. Önlerine gelen organ ve dokuyu tahrip ederler. Habis urlardaki hücrelerin şekilleri ve çapları anormal bir durum alırlar. Özellikle çekirdeklerinde anormal bir büyüme görülür. Habis urların diğer bir benzerlik gösterirler özelliği yavrulamaktır. Buna METASTAZ yapmak denir. Bulunduğu yerlerden uzak vücudun diğer kısımlarına atlayabilirler. Bu ise şöyle olur; habis urların hücreleri komşudaki kan damarlarını ve lenf yollarını tahrip ederler ve bu hücrelerden bir kaçı kan veya lenf yollarına girerek vücudun başka ve uzak bölgelerine taşınırlar. Yani oturdukları yerlerde çoğalmaya devam ederek, oralarda aynı karakterlerde urlar meydana getirirler. Bu olaya yavrulamak veya metastaz yapmak denir.
Deri, kemik, sinir, kas ve tüm organlar gibi kan yapıcı dokulardan ve vücuttaki bütün dokularda selim ve habis urların çıktığı görülmüştür. Bazı dokuların selim urlarında nadir, habis urlarını çok az rastlanırken, bazı dokuların selim ve habis urlarına daha sık rastlanmaktadır.
KANSERİN ÖN BELİRTİLERİ
- Siğil ve benlerde görülen değişmeler, hızla büyümeler,
- İyileşmeyen ve kapanmayan yaralar,
- Sürekli hazımsızlık ve yutkunma zorluğu,
- Sürekli ses kısıklığı ve sebepsiz öksürükler,
- Vücudun herhangi bir yerinde meydana gelen şişlik ve sertlikler,
- Nedeni belli olmayan zayıflamalar,
- Ruhi veya bedeni düşkünlük hali, sebepsiz yorğunluk.
2011 yılı Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığınca Kadın Kanserleri Yılı olarak kabul etmiştir.
Bilindiği üzere, meme kanseri tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kadınlarda en sık görülen kanserdir. Ülkemizde yılda en az 20.000 kişinin meme kanseri teşhisi aldığı bilinmekte ve ne yazık ki olguların da büyük bir bölümü geç evrelerde teşhis edilmektedir.
Servikal kanserler ülkemizde en sık ilk on kanser arasında olup, 1300-1500 arası yeni vaka teşhis edildiği düşünülnmektedir. Bununla beraber mevcut sosyo-kültürel değişiklikler ile beraber servikal kanser yükünün her geçen gün artacağı ve ülkemiz için gelecek yıllarda çok daha büyük bir tehdit oluşturacağı düşünülmektedir.
Genital kanserler arasında en ölümcül olanı ise yumurtalık( over ) kanseridir. Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de olguların en az dörtte üçü ileri evrelerde teşhis edilmekte ve bu evrelerde de bu kanserler %80 ölümcül seyretmektedir.
Endometrriyal (rahim ) kanserleri de en sık ilk on kanser arasında dır. Genellikle de eşlik eden meme, yumurtalık ya da kolon kanserleri de olabilir. Tarama programı olmasa da semptomatik olması nedeni ile vakaların çoğu erken evrede teşhis edilir.
Kanserle mücadelede sigara tüketiminin azaltılamsı, sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşam biçiminin benimsenmesi, koruyucu ve önleyici hizmetlerinin sunulması, erken tanı ve tedavi ve palyatif tedavi hizmetlerinin yaygınlaştırılması, halkın sağlık hizmetlerine erişimi ile ilgili sorunların ortadan kaldırılması, bireylerin kanserle ilgili farkındalık düzeylerinin artırılması temel müdahale alanlarını oluşturmaktadır.
Dr.Hülya İpekoğlu ve Hemşire Selvet Duru
Büyükçekmece TSM Eğitim Şubesi