D vitamini sağlamak, yeryüzüne ısı, ışık ve enerji yaymak, insanları ruhsal açıdan olumlu etkilemek gibi sayısızyararı bulunan güneşin bir o kadar da zararlı etkisinden söz etmek mümkündür. Ayrıca bilinmelidir ki tesadüfi bir şekilde alınan güneş ışınları vücudumuz için gerekli olan D vitamini oluşumu için yeterlidir.
Yeryüzüne ulaşabilen iki değişik dalga boyuultraviole ışını (UV) bulunmaktadır. Kısa dalga boylu olup, yakıcı etki eden ve deri kanserlerine yol açtığı düşünülen UVB ve uzun dalga boylu olup bronzlaştırıcı ve cildi yaşlandırıcı etkisi olan UVA’dır.Her iki UV ışınından da korunmak gerekir.
Özel Silivri Anadolu Hastanesi cildiye uzmanı Sinem Gürbüz ‘bronzlaşmanın insanlara sağlık, güzellik ve gençlik duygusu verdiği bilinen bir gerçektir. Ancak bronzlaşma deriyi yaşlandıran, kırıştıran başlıca etkenlerden biridir’ dedi.Bronzlaşmanın gerçekleşebilmesi için UVA ışınları derinin en duyarlı bölgesi olan üst deri veya deri sınırındaki renk hücrelerini uyarır, deride renk maddesi yani melanin yapımı artar ve deri bu yolla kendini korumaya çalışır. Yani bronzlaşma, derinin kendini zarardan koruma çabasıdır. Bu çaba, hiçbir zaman tümüyle yeterli olmaz ve bronzlaşma sırasında derinin zarar görmesi kaçınılmazdır. Solaryumda da UVA ışınları kullanıldığından estetik açıdan kişinin kendisini güzel bulması ve iyi hissetmesi dışında herhangi bir yararı yoktur, aksine zararı vardır.
Güneş ışınlarının asıl zararlı etkileriuzun süre kendini göstermez, ancak bir gün gelir ve deride ani çöküş başlar. Nitekim güneş ışınları erken deri yaşlanmasının ve cilt kanserlerinin en önemli sebebidir.Özellikle çocukluk döneminde maruz kalınan ağır güneş yanıkları, ileriki yaşlarda kanser riskini artırmaktadır.Açık tenli, açık renkli gözlü olanlar, kızıl saçlılar ve çocuklar güneşin zararlı etkilerinden daha fazla etkilenirler bu nedenle bronzlaşmaya çalışmadan yüksek faktörlü koruyucularla korunmaları gerekir.
Güneş ışınları ayrıca ciltte lekelenmelere ve alerjilere de sebep olabilmektedir.
Güneşin zararlı etkilerinden korunmanın yollarına da değinen Dr.H.Sinem Gürbüz
1- Işınların dik ve yoğun geldiği saatlerde güneşe çıkmayın uyarısını yaptı.
Özellikle 1000-1600 saatleri arasında güneşli ortamdan uzak durulmalıdır.
Beton, kum, kar gibi yansıtıcı yüzeyler güneş ışınlarının etkisini artırır. Yine rüzgâr, kurutucu etkisi nedeniyle yanık riski oluşturan bir özelliğe sahiptir. Unutulmaması gereken bir faktör de, yüksek rakımlarda yakıcı etkinin arttığıdır.
2- Koruyucu eşya kullanın
Giysiler hiçbir zaman tam koruma sağlamamakla birlikte sıkı dokunmuş kıyafetler, geniş siperli şapka ve gözlük kullanımı tercih edilmelidir.
3- Koruyucu kremleri bilinçli kullanın
Koruyucu kremler mevsim ayırd edilmeksizingüneşe çıkılmadan yarım saat önce sürülmeli, tüm gün boyunca her 2-3 saatte bir tekrarlanmalıdır. Suyla temas ettikten sonra veya aşırı terleme sonrasında tekrar sürülmelidir. Tercihen en az 30 koruma faktörlü ve hem UVA, hem UVB filtresi içeren güneş koruyucular kullanılmalıdır.
SİLİVRİ ANADOLU HASTANESİ DERMATOLOJİ KLİNİĞİ
UZMAN DR SİNEM GÜRBÜZ