Sözcü yazarı İsmail Saymaz'ın konuştuğu Prof. Dr. Serhat Ünal, Türkiye'de koronavirüs aşısının uygulanmaya başlayacağı tarihin 15-16 Ocak olduğunu söyledi.
Ünal, "Hastanelere ‘Hazırlanın' emri geldi. Hacettepe'de aşılama odalarını, kimin nerede, hangi saatte aşı yapılacağını belirledik. Bu hafta sonuna, ‘başla' denilirmiş gibi hazırlandık" dedi.
İsmail Saymaz'ın Sözcü'deki yazısı şöyle:
Biz CoronaVac aşısını beklerken, dünya aralık ayından beri Covid-19 aşısını uyguluyor. Almanya'dan Kosta Rika'ya, İngiltere'den Suudi Arabistan'a, Katar'dan Meksika'ya, Şili'den İsrail'e kadar en az 25 ülkede yaklaşık 25 milyon insan aşılandı. Birçoğu BioNTech ile AstraZeneca'yı tercih etti.
Türkiye'ye gelirsek…
Dünyada Faz 3 çalışması bitmemiş, kendi ülkesi Çin'in bile kullanım onayı vermediği CoronaVac'ı temin edebildik. Bu aşının Brezilya ve Endonezya'da süren Faz 3 çalışması beklenen tarihte sonuçlanmayınca eldeki tek bilimsel veriyi Türkiye açıkladı. Ancak bu sonuçlar vaktinden önce ilan edilerek, CoronaVac'ın yüzde 91.25 oranında etkili olduğu duyuruldu.
Geçen hafta Brezilya yüzde 78, dün Endonezya yüzde 65 etkinlik oranı bildirdi. Rakamlar farklılık arz ediyor.
Aşının 65 yaş üstünde ne tür yan etkiler verdiği tam olarak bilinmiyor.
Bilimsel bir makale yayınlanmış değil.
Vaziyet böyleyken, acil kullanım onayı için düğmeye basıldı. Aşılamanın en erken 15-16 Ocak'ta, en geç bu pazartesi günü başlayacağı tahmin ediliyor.
CoronaVac'ın Türkiye'deki Faz 3 heyetinde yer alan, ve Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal'a göre yeni gönüllü kabulü durduruldu.
Dün itibarıyla 18 bin 800 doz aşı vuruldu.
Bir yandan, mevcut gönüllülerin ikinci doz aşıları yapılırken, diğer yandan aşının yan etkileri izleniyor. Ünal, “Yan etkiler hesapladığımızdan yüksek değil” diyor.
Ünal, Sağlık Bakanlığı'nın bu hafta acil kullanım onayı vermesini beklediklerini ifade ediyor.
Peki, hangi verilere göre onay verilecek?
CoronaVac'ın dünyadaki Faz 1 ve Faz 2 verilerine, Brezilya ve Endonezya'daki Faz 3 ve Türkiye'de açıklanan erken sonuçlara bakılarak…
Aşıya ilişkin Türkiye'de 91, Brezilya'da en az 78, Endonezya'da 65 etkinlik yüzdesi açıklanması kafaları karıştırıyor. Ancak Ünal, “Karışıklık yok. Hangi çalışmayı, ne kadar dikkatle, ne kadar takiple, kimle yaptığınızla ilgili meseledir. Bizimki dünya normlarına en uygunudur” diyor.
Türkiye'de Faz 3 çalışmasına 59 yaş üstü dahil edilmediği halde aşının ilkin bu grupta uygulanacak olması da kaygı yaratıyor.
Ünal, “Otorite böyle bir karar verebilir. Neye göre? Faz 1 ve Faz 2 sonuçlarına göre. Çünkü bu iki aşamada çok sayıda 60 yaş üstünde aşı denendi” diyor.
Ünal, aşılama için 15-16 Ocak'a hazırlık yapıldığını vurgulayarak, “Hastanelere ‘Hazırlanın' emri geldi. Hacettepe'de aşılama odalarını, kimin nerede, hangi saatte aşı yapılacağını belirledik. Bu hafta sonuna, ‘başla' denilirmiş gibi hazırlandık” diyor.
Bilim Kurulu'ndan Prof. Dr. Ateş Kara ise 14 günlük test süresinin perşembe günü biteceğini anlatarak, “Verilerde farklılık olmazsa pazartesi itibarıyla aşıya başlanabilir” diyor.
Türk Tabipleri Birliği Covid-19 İzleme Kurulu üyesi olan, Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Kayıhan Pala ise CoronaVac'ın farklı yaş gruplarında ne kadar güvenli ve etkili olduğuna dair bilimsel bir verinin bulunmadığına işaret ederken, güven aralığına da dikkat çekiyor.
Pala'ya göre BioNTech'in 65 yaş üstündeki etkinlik oranı yüzde 94.9 olarak açıklandı.
Güven aralığında ise alt sınırı yüzde 66.7'ye iniyor.
Moderna aşısında etkinlik oranı yüzde 86.4 olarak saptanıyor.
Güven aralığının alt sınırı yüzde 61.4'te kalıyor.
CoronaVac'ta böyle bir tablonun olmadığını anlatan Pala, şöyle devam ediyor:
“65 yaşın üstünde etkili aşılar varken, Sağlık Bakanlığı'nın bizi getirdiği nokta şudur: Bilimsel bilgi olmadan aşı yapacağız. Bakanlık süreci etkili şekilde yürütemedi.”
Faz 1 ve Faz 2'de 65 yaş üstünün aşılandığı hatırlatılınca Pala, “Bu grupta insan sayısı çok az. Eğer öyleyse Faz 3 için niye uğraşıyoruz?” diye soruyor.
Faz 3'te iki doz arasında iki hafta zaman bırakılırken, aşıda dört hafta şartı getirilmesine de itiraz ediyor.
Pala, şöyle diyor:
“Aşıyı Faz 3'te iki hafta arayla yapınca antikor düzeyini biliyorsunuz. Antikor düzeyi ile aşının ne kadar etkili olduğunu hesaplayabiliyorsunuz. Fakat dört hafta arayla yapınca antikor düşüklüğünün ne sonuç yaratabileceğini kestiremiyorsunuz. Antikorun gerilemesi sırasında kişi virüsle ve ölümle karşılaşırsa bu önemli bir risktir. İki hafta yerine dört hafta ertelenmesinin bilimsel olarak açıklanması gerekir.”
Pala, bu belirsizlikler giderilmeden aşılamaya başlamanın bilimsel olarak kuşku yarattığını düşünüyor.