Araştırmalar koalisyonu işaret ediyor

Ulusal ve uluslarararası kamuoyu şirketlerinin, 7 Haziran genel seçimine dönük simülasyonları, “Koalisyon krizdir, kâbustur” diyen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “korktuğu senaryo”yu, yani koalisyonu işaret ediyor. Erdoğan’ın “başkanlık” için istediği 400 milletvekili sayısına ulaşılması ise “en iyimser” tahminlerde bile mümkün görünmüyor. 2011 genel ve 2014 yerel seçimleri baz alınıp, son dönem kamuoyu araştırmaları ile karşılaştırmalı yapılan ve HDP’nin barajı aştığı simülasyonlar, AK Parti'ye tek başına iktidar şansı tanımıyor.

Ulusal ve uluslararası ölçekte hazırlanan kamuoyu yoklamalarını yakından izleyen CHP, 7 Haziran seçimlerine dönük çeşitli oy oranlarını baz alarak simülasyonlar hazırlattı. CHP’ye yapılan ve sık sık güncellenen simülasyon sunumlarında 2011 genel seçimleri ve 2014 yerel seçim sonuçlarındaki tablo da dikkate alınarak çıkarılabilecek milletvekili sayıları hesaplandı. Buna göre 2011 genel seçimlerinde yüzde 49.8 oy oranıyla 326 millevtekili çıkaran AK Parti, 2014 yerel seçimlerinde aldığı yüzde 43.4 oyla ancak 277 milletvekili çıkarabiliyordu ve kılpayı da iktidar olsa tek başına iktidar olabiliyordu.

Tek başına iktidar zor

CHP’nin 135 olan vekil sayısı, 2014 oy oranına göre 130’a gerilerken, yerel seçimlerde oyunu yüzde 5 civarında artıran MHP’nin milletvekili sayısı 98’e çıkıyordu. Seçim barajının yüzde 5 olduğu bir ortamda o zaman BDP adıyla seçime giren HDP ise 45 milletvekili çıkarabiliyordu. 2014 yerel seçimleri baz alınan ve ulusal ve uluslararası kamuoyu şirketlerinin yaptığı anketlerden çıkan partilerin oy oranlarına göre yapılan simülasyonların tümünde HDP’nin barajı geçeceği varsayılıyor. Buna göre AK Parti’nin “tek başına” iktidara en yaklaştığı seçenek ise 2014’teki yüzde 43.4’lük oy oranını koruması ile mümkün. CHP’nin yüzde 25.6, MHP’nin yüzde 17.6, HDP’nin 10.8 ve diğer küçük partilerin 2.6 oy aldığı bu varsayıma göre AK Parti 271 milletvekili çıkarıyor ve 276 olan “güvenoyu” rakamına ulaşamıyor. Ancak MHP ile HDP’nin “aynı koalisyonda yer almayacağı” varsayımı dikkate alınırsa, hemen her simülasyonda AK Parti; koalisyonun “büyük ortağı” pozisyonunda görünüyor. En rahat koalisyon seçenekleri ise AK Parti-CHP ve AK Parti-MHP’nin yer aldığı seçenekler.

Simülasyonlara göre CHP-MHP ikilisinin koalisyon olasılığı ise son derece düşük. CHP ile MHP’nin “koalisyon”a yaklaştığı en yakın seçenek ise AK Parti’nin yüzde 38 oyla 229 milletvekili çıkardığı, buna karşın CHP’nin yüzde 29.5 ile 148, MHP’in 18.5 ile 118, HDP’nin de yüzde 10.1 ile 55 milletvekili çıkardığı seçenek. Bu durumda bile güvenoyu rakamına ulaşılamıyor ve iki partinin sandalye sayısı 266’da kalıyor.

Güçlü koalisyon için CHP şart

AK Parti'nin ayrı ayrı 3 parti ile koalisyon yapabilirken, “büyük koalisyon” olarak da adlandırılabilecek en “güçlü koalisyon” için CHP’nin kapısını çalmak durumunda görünüyor. AK Parti’nin yüzde 42.5 oy oranıyla 264, CHP’nin yüzde 27.1 oranıyla 134 milletvekili çıkaracağı ve MHP’nin yüzde 17.6, HDP’nin yüzde 10.1 oyla 52 milletvekili çıkaracağı varsayımına göre hazırlanan simülasyonda, 398 sandalyeli büyük koalisyon görünüyor. HDP’nin barajı aştığı simülasyonlarda AK Parti tek başına iktidar dahi olsa, “başkanlık sistemi” için koalisyon ortağının onay vermesi zorunlu. Çünkü hiçbir seçenekte AK Parti, anayasa değişikliği için gerekli olan 367 sandalyeye ulaşamadığı gibi “referandum” sınırı olan 330 milletvekiline de ulaşamıyor. AK Parti ile HDP’nin koalisyona gitmesi ve HDP’nin de “başkanlık” sistemine destek vermesi halinde de referandum sınırına ulaşılamıyor ve her iki parti en fazla 320 sandalyeli koalisyon kurabiliyor.