Meclis'te kadın rekoru

Partilerin 2011’de çıkardıkları milletvekili sayılarına benzer bir dağılımda ve HDP’nin barajı geçmesi durumunda kadın parlamenter sayısının 90’a yaklaşması bekleniyor.

2011 seçiminde Ak Parti’den 46, CHP’den 19, MHP’den 3, sonradan HDP’ye katılan Emek, Demokrasi, Özgürlük Bloğundan 11 olmak üzere 79 milletvekili Meclis’e girmişti. Bu sayı, 1935 seçimlerinden beri parlamentoda en büyük kadın temsilini oluşturuyor. YSK’ya dün verilen listelerde ise seçilebilecek sıradaki kadın adayların  sayısı arttı.

Toplamda AK Parti 99, CHP 103, MHP 40 ve HDP 268 sırada kadın adaylara yer verdi. Son seçimdeki oy oranı ve illerdeki milletvekili dağılımı esas alındığında, 2011’e göre kadın milletvekili sayısını CHP’nin 3, HDP’nin 8 ve AK Parti’nin 5 arttırma olasılığı bulunuyor. 14 seçim bölgesinde kadın adayları liste başı yapan CHP, en az 22 kadın milletvekili çıkarmayı hedefliyor. Oyunu arttırması durumunda CHP’deki kadın vekil sayısının 24’e ulaşabileceği belirtiliyor.

AK Parti de 550 aday sırasından 99’unu kadınlara verdi. AK Parti’nin mevcut 45 milletvekilini 51’e çıkarma hedefi var. HDP’nin barajı aşması durumunda, AK Parti’nin milletvekili sayısı azalsa da toplamda kadın milletvekili sayısının 80-90 arasında olması bekleniyor. HDP ise barajı aşarak 19 kadın milletvekili getirmeyi hesaplıyor. MHP, 2011 seçimlerindeki gibi bu seçimde de aynı üç kadını Meclis’e taşıyacak. Oy oranını arttırması durumunda MHP İstanbul ve İzmir’den de birer kadını daha seçtirebilir. Bu durumda kadın parlamenter oranı Cumhuriyet tarihinde ilk kez yüzde 15’i geçecek.

TBMM’de kadın milletvekillerinin oranı, 1935 seçimlerinden 2011’e kadar yüzde 4 civarından yüzde 14’e kadar çıktı. 1935 parlamentosunda 395 sandalyeden 18’ini alan kadın milletvekillerinin oranı yüzde 4.6 idi. 1939’da 400 milletvekilinden 15’i, 1943’te 435 milletvekilinden 16’sı, 1946’da 455 milletvekilinden 9’u kadındı.  1950’de 487 sandalyeden sadece 3’üne kadınlar seçildi. 1954’te 4, 1957’de 7, 1961’de 3, 1965’te 8, 1969’da 5 ve 1973’te 6 kadın Meclis’e girebildi. 1983’te parlamentoya 400 milletvekili arasında 12 kadın milletvekili geldi. 1987’de 450 sandalyeden 6’sı, 1991’de 8’i kadınların oldu. 1995’te 550 milletvekili arasında 13, 1999’da 22, 2002’de 24 kadın bulundu.

Kadın parlamenter oranının yüzde 5’i aştığı ilk dönem 2007’de gerçekleşti. 550 milletvekilinden 50’si, son genel seçimin yapıldığı 2011’de ise 79’u kadın parlamenterdi. Sayı ve oran olarak kadın milletvekillerinin en fazla olduğu mevcut parlamentodaki kadın milletvekillerinin oranı yüzde 14.3.

AK Parti'nin mecliste bulunan başörtülü vekillerinin kaderi de belli oldu. AK Parti başörtülü iki vekilini yeniden aday gösterirken, iki başörtülü vekil liste dışı kaldı.

AK Parti'nin Meclis'teki ilk başörtülü vekillerinden olan Sevde Bayazıt Kaçar yeniden milletvekili adayı gösterildi. AK Parti Kahramanmaraş milletvekili olan Sevde Bayazıt Kaçar, Kahramanmaraş'ta dördüncü sıradan aday gösterildi.

AK Parti'nin ilk başörtülü milletvekillerinden olan Nurcan Dalbudak da partisi tarafından yeniden milletvekili adayı gösterildi. Nurcan Dalbudak Denizli'de dördüncü sıradan milletvekili adayı gösterildi.

AK Parti'nin 24. Dönem Konya milletvekili Gülay Samancı 7 Haziran seçimlerinde aday gösterilmedi. Meclis'e girdikten sonra başörtüsü takan Gülay Samancı, Adalet Komisyonu üyeliği yapıyordu.

AK Parti'nin liste dışı kalan bir diğer başörtülü vekili ise, Mardin milletvekili Gönül Berkin Şahkulubey oldu. TBMM'de iki dönem milletvekilliği yapan Gönül Berkin Şahkulubey, Mardin'den seçilin ilk kadın vekil oldu. Şahkulubey parlamentoda son olarak TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanlığı'na seçilmişti.

Denizli milletvekili Nurcan Dalbudak, Konya milletvekili Gülay Samancı ve Mardin milletvekili Gönül Bekin Şahkulubey ve Kahramanmaraş milletvekili Sevde Bayazıt Kaçar 31 Ekim 2013 tarihinde TBMM oturumuna başörtüsüyla katılarak bir ilke imza atmışlardı.