Akaryakıtta yeni dönem

Motorin türlerine bitkisel atık yağ katılmasının önü açılıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 2015 yılının mayıs ayında motorin türlerine en az binde 1 oranında bitkisel atık yağdan üretilmiş YAME (yağ asidi metil esteri) ilave edilmesine yönelik bir düzenleme taslağı hazırlamıştı. Tüpraş ve dağıtım şirketleri EPDK’ya hazır olmadıkları mesajını vermişti. Yaklaşık 1 yıllık bir sürecin ardından taslağın yakın bir zamanda Kurul gündemine geleceği öğrenildi. Taslağın da revize edildiği ve binde 1’lik oranın binde 2’ye çıkarıldığı kaydedildi.

EPDK geçen yıl hazırladığı “Motorin Türlerine Yağ Asidi Metil Esteri (YAME/Biyodizel) Harmanlanması Hakkında Tebliğ Taslağı” ile motorine binde 1 oranında bitkisel atık yağlardan elde edilen biyodizelin katılmasını zorunlu hale getirmek istedi. Türkiye’de yaklaşık 1.5 milyon ton bitkisel yağ tüketiliyor. Tüketilen yağdan 350 bin atık yağ çıkıyor. Atık yağların ise ancak 21 bin tonu toplanabiliyor. Bitkisel yağ sanayicileri ise 70-80 bin ton atık yağın toplanabileceğini dile getiriyor. EPDK’nın geçen yıl hazırladığı ve taslakta yürürlük tarihi 1 Ocak 2016 olarak belirtilen düzenleme için Tüpraş, bitkisel yağlar ve atıklardan elde edilen biyodizelin boru çeperlerinde kalıntı oluşturduğu ve ondan sonra geçen jet yakıtı veya benzini bozabildiği, bu nedenle biyodizelin farklı bir tankta harmanlanması gerektiğini belirterek, tankları ayırmak ve buna uygun işlemleri gerçekleştirebilmek için 2017’ye kadar süre talep ettiği gündeme gelmişti. Taslağın yakın bir zamanda Kurul gündemine geleceği öğrenildi. Binde 1’lik oranın da binde 2 olarak revize edildiği belirtilirken, orana ilişkin son kararın Kurul’da verileceği ayrıca yürürlük tarihinin de yine Kurul’da kararlaştırılacağı belirtildi. 

Atık yağların neden olduğu su ve çevre kirliliğinin boyutlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu ve 24 milletvekili araştırma önergesi vermişti. Gaytancıoğlu, 31 Mart günü verilen araştırma önergesinin reddedildiğini ancak görüşmeler sırasında söz alan Ak Parti temsilcisinin de kendi rakamlarını doğruladığını ve uzlaşı sağlandığını söyledi. Gaytancıoğlu, “İlk defa muhalefet ile iktidar uzlaştı. Atık yağların binde 2 oranında toplanabilmesi ve motorine eklenmesi halinde ekonomiye 700 bin tonluk tasarruf sağlanacak. Avrupa Birliği ülkelerinde atık yağ karıştırma oranının yüzde 5.75., Atık yağların tamamı ile hayvansal yağların atıklarının toplanması halinde ekonomiye 4 milyar dolarlık katkı sağlanabilecek. İthalatta tasarruf sağlanacak” dedi. 

Konu Meclis’te konuşulurken AK Parti adına söz alan İstanbul Milletvekili Hulusi Şentürk ise “EPDK bu konuda bir taslak hazırlamıştır ve bu taslağı görüşe açmıştır. Bu taslakta da binde 1 olarak öngörülüyordu. Ancak, askı süresinde gelen görüşlerden sonra ve özellikle de 2015’te biyodizel üretimindeki bu artış da görülünce, aslında binde 2 hedefinin ulaşılabilir olduğu görüldü ve taslak binde 2 olarak revize edildi. Geçen hafta Maliye Bakanlığımızdan da uygun görüş geldi ve inşallah önümüzdeki günlerde biyodizelle ilgili olarak binde 2 zorunluluğu yürürlüğe girmiş olacak” demişti.

Benzin türlerine 1 Ocak 2013’ten itibaren yüzde 2, 1 Ocak 2014’ten itibarense yüzde 3 oranında yerli tarım ürünlerinden (mısır vs.) üretilmiş etanol harmanlanması (katılması) zorunlu hale getirilmişti. Evlerde, lokantalarda tüketilen atık yağların döküldüğünü vurgulayan Okan Gaytancıoğlu, “Çevreye verdiği zararlar üzerinden su canlılarına, diğer taraftan ise kaçak olarak araçlara direk katılarak araçların yanmalarına sebep oluyor. Ülkemizde 17.5 milyon hane var ve her haneden yılda 20 kg atık yağ dökülerek denizler ve akarsular kirleniyor. Evsel atıklar, atık su kirliliğinin yüzde 25’i. Defalarca kez kullanılan yağlarda kanserojen madde miktarı artıyor, bu yağları tüketen insanlarda daha çok kolon ve mide kanseri vakaları görülüyor” dedi.