Araştırma: Koronavirüs salgını 1 yıl sürerse Türkiye ekonomisi yüzde 38 küçülecek

Türkiye Ekonomi Politikaları Vakfı (TEPAV) ‘Kovid-19 Salgını Bir Değil Birkaç Çeyrek Sürerse Ne olur?' isimli bir çalışma yaptı. Prof. Fatih Özatay ve Prof. Güven Sak tarafından yapılan çalışmaya göre, virüsün 6 ay sürmesi halinde Türkiye ekonomisi yüzde 20, bir yıl sürmesi halinde yüzde 38 oranında küçülecek; turizm, eğlence ve kültür ile otel harcamaları yüzde 90’dan fazla azalacak.

Çalışmaya göre, krizin bir yıl sürmesi durumunda en büyük kayıp turizm, lokanta ve oteller ile eğlence ve kültür sektörlerinde yaşanacak. Bu sektörlerden turizm geliri sıfıra inerken, lokanta ve oteller ile eğlence ve kültür sektörünün gelirleri yüzde 90 oranında azalacak.

Aynı şekilde kamu ve özel sektör dahil tüm yatırım harcamaları yüzde 70 azalırken, ulaştırmada yüzde 65, mobilya, ev ekipmanları ile ev bakım ve onarımında yüzde 50, giyim ve ayakkabıda yüzde 40, alkollü içkiler ve tütünde yüzde 15, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 5 daralma olacak.

Sağlık, haberleşme, konut, su, elektrik ve gaz sektörleri etkilenmezken yani büyüme ya da küçülme olmazken bir tek devletin tüketim harcamaları yüzde 20 oranında artacak. Virüs nedeniyle Türkiye'nin ihracatı yüzde 42, ithalatı yüzde 39 düzeyinde azalacak.

TEPAV'ın çalışmasında salgınla birlikte küresel düzeyde yaşanan ekonomik sıkıntıların tek tek ülke bazında çözülemeyeceği, küresel düzeyde alınacak önlemlere ihtiyaç olduğu tespiti de yapıldı.

KREDİ KARTI HARCAMALARI YÜZDE 31 AZALDI

Çalışmada, salgının yayılmasını önlemek amacıyla bugüne kadar alınan önlemler sonucunda havayolu taşımacılığının neredeyse durduğu, şehirlerarası ve şehir içi ulaşımın önemli ölçüde azaldığı, eğlence yerleri, lokantalar ve alışveriş merkezlerinin kapatıldığı, turizm gelirinin bıçak gibi kesildiği, yurt dışı seyahatlerin imkânsız hale geldiğine işaret edilirken, bunun ilk etkilerinin reel kesim endeksinde hızlı düşüşle görüldüğü belirtildi.

Çalışmada ekonominin yavaşlamasıyla kredi kartı harcamalarının mart ayı sonunda bir önceki haftaya göre yüzde 31 azaldığı, nisan ayının ilk 7 gününde elektrik tüketiminin yüzde 13 küçüldüğü belirtildi.

Krizin uzun süre devam etmesi halinde ciddi sıkıntıya düşecek geniş halk kitlelerine her ay aile başına 2 bin lira civarında nakit desteği verilmesinin de önerildiği çalışmada, mevcut iş gücünün yüzde 80'nin çalışamayacağı düşünülerek ve salgın öncesindeki işsizler de dikkate alınarak yapılan hesaplamaya yer verildi. Bu hesaba göre, ortalama aylık 2 bin lira yardımın 3 aylık maliyeti 2019 yılı milli gelirinin yüzde 3.3'ünü, 9 aylık maliyeti de yüzde 10'u bulacak.

2019 milli geliri 4 trilyon 280 milyar lira olduğu dikkate alındığında böyle bir ödeme için iktidarın 428 milyar lira civarında kaynak bulunması gerekiyor. Üstelik bu gidere işletmelerin kaynak ihtiyaçları ile elektrik, su gibi fatura ötelemeleri de dahil edilmedi.