Elektrik fena çarpacak!

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak'ın isteğiyle AKP'li Nureddin Nebati ve arkadaşları tarafından verilen, Elektrik Piyasası Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi önümüzdeki hafta Meclis'te ele alınacak.

Teklifin yasalaşması halinde Akkuyu başta olmak üzere, nükleer tesis kurmak için kıyı ve sahillere, zeytinlik sahalara, askeri arazilere girilmesinin önünü açılacak.

DAVA AÇILAMAYACAK

Saygı Öztürk / Sözcü - CHP Denizli Milletvekili ve TBMM Enerji Komisyonu Üyesi Kazım Arslan, tasarının elektrik faturalarına ilişkin yargı kararlarını ekarte edeceğine dikkat çekerek, “AKP, mahkeme kararının önünü tıkamak için yasa çıkarma telaşına girdi” dedi.

“Kayıp-kaçaklar geri ödenmeyecek, Elektrik Piyasası Teklifi ile AKP, kayıp-kaçağın kendisine değil, sadece tarifenin yüksekliğine dava açılabilecek, böylece yargı yolu kısıtlanacak” diyen Arslan, getirilmek istenen düzenlemelenin sakıncalarını anlattı:

33 MİLYAR GERİ ÖDENMEYECEK

– Teklif, kayıp-kaçağa dava açmanın önüne geçecek, 33 milyar TL'lik kayıp-kaçak vatandaşa geri ödenmeyecek. Elektrik Piyasası Kanun Teklifi ile 36 milyon abonenin elektrik faturalarındaki yükleri katlamanın yolu açılıyor.
– Çevre mevzuatına tümüyle aykırı büyük yapılaşmalara, belli şirketlere 2019 yılına kadar cezadan muafiyet getiriliyor.
– Dağıtım şirketlerinin yatırım harcamaları, tüm kayıp-kaçak bedelleri faturalarımıza yasa zoruyla yansıtılacak. Kayıp-kaçak bedelinin iadesi için açılan davalarda da sonuç alma yolu yasayla kapatılacak.
– Yasanın yürürlük tarihinden sonraki yatırım harcamaları abonelere “dağıtım tarifesi' kapsamında ödetilecek.

– Teklifin son haliyle, yasanın yürürlük tarihinden sonraki yatırım harcamaları abonelere ‘dağıtım tarifesi' kapsamında ödetilecek.

– Nükleer enerji için çevre talanına yol açılacak, kıyı, çevre mevzuaatına istisnalar getirilecek. Nükleer tesisi kurma uğruna, yapı denetimi mevzuatına aykırı biçimde istisnalar yaratılacak.

– ‘Acele kamulaştırma'nın kapsamı genişletiliyor, mağduriyetler artacak.

CHP'li komisyon üyesi Kazım Arslan, “Bu teklifle vatandaşın cebine göz dikildi, çevre hakkı hukuksuz bir nükleerleşme uğruna feda ediliyor. Yasalaşması halinde mülkiyet hakkımız yok sayılacak. Kayıp-kaçaklara ilişkin sürmekte olan davalara da yasa hükmü uygulanarak vatandaşın alacakları yasa yoluyla durdurulacak, hukuk devleti ilkesi bir kez daha hiçe sayılacaktır” dedi.

En pahalı elektrik Portekiz'de

Eelektrik fiyatları Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında Türkiye en pahalı elektriği kullanan ülkeler sıralamasında altıncı oldu. Satın alma gücüne göre yapılan sıralamaya göre Avrupa'da en pahalı elektriği kullanan ülke Portekiz olurken bunu sırasıyla Almanya, Romanya, İspanya, Polonya takip etti. Sıralamada Türkiye kilowatt saat ücreti 0.2490 Euro ile 6'ncı oldu.

Avrupa ülkeleri arasında elektrik fiyatının en ucuz olduğu ülke ise İzlanda oldu. Elektrik dağıtımında kayıp-kaçak oranı Türkiye'de yüzde 15.46 seviyesinde bulunurken, bu konuda dünya ortalaması ise yüzde 8.16 ile sınırlı kalıyor.

Faturamızda neler var?

Aktif enerji bedeli: Elektrik fiyatı ile kayıp-kaçak bedelinin toplamıdır. Kayıp-kaçak bedeli, elektrik fiyatının yaklaşık yüzde 19'una denk düşmektedir.

Dağıtım bedeli: Elektriğin hatlar üzerinden ev ve işyerlerine iletimi için kurulu tesisin işletme ve bakımı için alınır. Elektrik faturasının yaklaşık yüzde 17'sidir. Dağıtım şirketlerinin tesis bakımını ve iyileştirmesini yapmadığı her durumda elektrikte kayıplar artar, elektrik kesintileri sıklaşır, denetimsizlik büyüdükçe vatandaş kötü hizmetin bedelini peşinen ödemeye devam eder.

Perakende satış hizmet bedeli: Şirketlerin faturalama, tahsilat giderleri, tanıtım ve pazarlama giderlerini içerir. Elektrik fiyatının yüzde 3.5'ine denk gelir.

İletim bedeli: Hizmetin temelini teşkil eden iletim ve dağıtım, dağıtım şirketlerinin TEİAŞ'a ödeyeceği iletim bedelinin halktan toplamasıdır. Elektrik fiyatlarının yüzde 4'üne denk gelir.

Sayaç okuma bedeli: Sayacın okunması bir zorunluluktur, ücrete tabi tutulamaz. Abonelerin sayaç okuma maliyetinin faturalara eklenmiş olması haksızlıktır ve hiçbir hukuki dayanağı yoktur.

Vergi ve fonlar (4 adet vergi): Enerji fonu yüzde 1, TRT payı yüzde 2, Belediye/Elektrik tüketim vergisi yüzde 5; KDV yüzde 18.