Emekliye zam yolda

Meclis’in seçim öncesindeki son gününde yapılan değişiklikle hayata geçen SSK ve Bağ-Kur emeklilerine seyyanen zam, temmuz ayında yürürlüğe giriyor. Emekli maaşlarına önce temmuz ayında enflasyon farkı zammı yapılacak. Ardından da maaşı 1000 liranın altında olanlara seyyanen zam gündeme gelecek.

Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun seçimden hemen önce açıkladığı ve Meclis’in son gününde yapılan yasa değişikliğiyle hayata geçirilen SSK ve Bağ-Kur emeklilerine seyyanen artış temmuz ayında gerçekleştirilecek. Emeklilerin aylıkları önce enflasyon farkı oranında artırılacak. Bu artıştan sonra bin liranın altında kalan aylıklara 100 lira seyyanen artış yapılacak. Bu nedenle, 100 liralık seyyanen artıştan eksiksiz yararlanabilmek için emekli aylığının 950 liranın altında olması gerekecek. Bin liranın altındaki emekli aylıklarına seyyanen artış gerçekte şu an 950 liranın altında bulunan aylıklara uygulanacak. Emekli aylığı almakta iken esnaf olarak çalışmaya başlayanların aylıkları ise temmuz ayında üç yönden artacak.

Habertürk'ün haberine göre Başbakan Davutoğlu’nun açıklamasının ardından çıkarılan yasa uyarınca, seyyanen artıştan SSK (4/a) ve Bağ-Kur (4/b) statüsündeki emekliler yararlanabilecek. Memur emeklileri seyyanen artış uygulamasından yararlanamayacak.

Yüz liralık seyyanen artış, bin liranın altındaki aylıklara yapılacak. Ancak, burada önemli bir ayrıntı bulunuyor. Mevcut emekli aylıkları, önce, her 6 ayda bir olduğu gibi enflasyon oranında artırılacak. Bu artış yapıldıktan sonra bin liranın altında kalan aylıklara 100 lira seyyanen artış yapılacak. Enflasyon farkı ilave edildikten sonra bin liranın üstünde olan aylıklar da bin 100 lirayı geçmeyecek tutarda ayrıca artırılacak.

Peki bu ne anlama geliyor? Mevcut emekli aylığı 950 lira ise bu aylık önce son 6 aydaki enflasyon oranında artırılacak. Beş aylık dönemdeki enflasyon yüzde 5.3 olarak gerçekleşti. Altı aylık dönem için enflasyon farkı yüzde 5.3 olarak uygulanırsa şu anki 950 liralık aylıklar enflasyon farkıyla birlikte bin liraya çıkacak. Bin 100 liraya tamamlanması için ayrıca 100 lira seyyanen artış yapılacak.

100 liralık seyyanen artıştan tam olarak yararlanabilmek için mevcut aylıkların 950 lira veya altında olması gerekiyor. Aylık miktarı 950 liranın üzerine çıktıkça seyyanen artıştan alınabilecek para miktarı azalacak. Örneğin mevcut aylık bin lira ise enflasyon farkıyla bin 53 liraya çıkacağı için, bu rakamı bin 100 liraya tamamlamak amacıyla yapılacak seyyanen artış 47 lirada kalacak. Ölen sigortalıların eş ve çocuklarına bağlanan dul ve yetim aylıklarında herkesin 100 lira artıştan yararlanıp yararlanamayacağı, en çok merak edilen hususlardan birini oluşturuyor. Seyyanen artışlar kişi bazında değil dosya bazında yapılacak.

Örneğin SSK’lı Hasan Beyin ölümünden dolayı eşine dul aylığı, iki kızına da yetim aylığı bağlanmışsa her bir kişi için ayrı ayrı 100 lira artış yapılmayacak. Hasan Beyin dosyasından bağlanan toplam ölüm aylığı kaç lira ise bu rakam esas alınacak. Örneğin dosya üzerinden eşi ve kızlarına ödenen aylıkların toplamı 900 lira ise bu rakam öncelikle enflasyon oranında artırılacak. Yapılacak bu artışla üç kişiye ödenen toplam aylık bin liranın altında kalacağı için 100 lira seyyanen artış gerçekleştirilecek. Bu 100 liralık artışın 50 lirası dul eşine, 25’er lirası da kızlarına dağıtılacak.

Seyyanen zam uygulamasından 2015 yılında emekli olanlar da yararlanacak. Emekli aylığı yılın hangi ayında bağlanırsa bağlansın, aylık tutarı öncelikle ocak ayı itibarıyla hesaplanacak. Enflasyon farkından sonra bin liranın altında kalanlara 100 lira, bin liranın üzerindekilere de bin 100 lirayı geçmeyecek şekilde seyyanen zam yapılacak. SSK ve Bağ-Kur’lulara temmuzdan sonra bağlanacak aylıkların bin liranın altında kalması durumunda da bunlara seyyanen 100 lira artış yapılacak. Bin lira ile bin 100 lira arasında kalan aylıklarda ise aradaki fark ödenecek.

İşçilerin emekli aylıkları altı ayda bir gerçekleşen enflasyona göre artırılıyor. Eğer haziran ayında enflasyon sabit kalırsa beş ayda gerçekleşen yüzde 5.3 oranındaki enflasyon doğrudan işçi emeklilerinin aylıklarına yansıyacak. Haziran ayları itibarıyla son on yılın 5’inde enflasyon düşerken, 5’inde de arttı.

Emekli olduktan sonra esnaf olarak çalışmaya devam edenlerin aylıklarında temmuz ayında üçlü artış yaşanacak. Bağ-Kur’dan, SSK’dan veya Emekli Sandığı’ndan emekli olduktan sonra esnaf olarak çalışmakta olanlar, halen emekli aylıklarının yüzde 15’i oranında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödüyorlar. Bin lira emekli aylığı almakta olan esnaftan her ay 150 lira SGDP kesiliyor. Temmuz ayından itibaren artık emekli esnafın ödeyeceği SGDP tutarı, emekli aylığının yüzde 10’una inecek. Böylece bin lira emekli aylığı alan esnaf 50 lira daha az prim ödeyecek. Emekli esnafın aylığında temmuzda birinci artış buradan gelecek. Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları 6 ayda bir enflasyon oranında artırılıyor. Emekli esnafın aylığında ikinci artış, ocak-haziran döneminde gerçekleşecek enflasyondan gelecek. Emekli esnafın aylığındaki üçüncü artış ise enflasyon oranındaki artış sonrasında 1000 liranın altında kalacak maaşlara yapılacak seyyanen zamla olacak.

Memur Sen’in toplu sözleşmelerden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hacı Bayram Tonbul, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı’ndan aldıkları bilgiye göre, sözleşmedeki hükme rağmen temmuz ayında enflasyon farkı ödeneceğini, buna ilişkin gerekli hazırlıkların yapıldığını söyledi. Tonbul’un dediği gibi temmuzda enflasyon farkı ödenirse memurların yılın ikinci yarısı için yüzde 3 oranındaki normal artışa ilave olarak enflasyon farkı alması mümkün olacak. Beş aylık dönemde enflasyon yüzde 5.30 oldu. Gelecek hafta cuma günü açıklanacak haziran ayı enflasyonu sıfır ya da sıfıra yakın çıkarsa memurlar, sözleşmeliler ve memur emeklileri yüzde 2.3 dolayında enflasyon farkı alacak.

Memurların 2016 yılı ocak ayında da enflasyon farkı alabilmesi için 2015 yılındakı enflasyonun yüzde 8.5’i geçmesi gerekecek. Yıllık enflasyon bu rakamın altında kalırsa ocakta fark ödenmeyecek.