Piyasada 'Kara Pazartesi'... Kayıp çok büyük

İMKB Ulusal 100 Endeksi, ikinci seansın başında gelen alımlarla hafif toparlansa da daha sonra gelen satışlarla kayıp hız kazandı. ABD borsalarının da yüzde 3'ü aşan düşüşler yaşaması piyasadaki panik havasını artırarak, düşüşün şiddetini artıran son gelişme oldu.

 AVRUPA BORSALARI TEPE TAKLAK

Endeks ilk seansta, yurtdışı kaynaklı endişelerle güne yüzde 2.05'lik düşüşle başlamış daha sonra Avrupa borsalarının yukarı açması sonrasında, kayıplarını telafi ederek ve düşüşü yüzde 1'in altına kadar çekmişti. Ancak Endeks, Avrupa'daki havanın bozulmasıyla yeniden sertleşen satışlarla ilk seansı yüzde 4.74 kayıpla 53,600 seviyesinden kapatmıştı.

Satışların ikinci seansta hızlanmasıyla kayıplar da arttı ve Endeks günü 7.08'lik düşüşle 52,283 puandan kapattı.

Geçen hafta da yüzde 9.8'lik bir değer kaybı yaşayan borsada böylece altı iş günündeki düşüş yüzde 16'yı geçmiş oldu.     

 Borsadaki bu sert gerilemeyle uzmanların ilk etapta destek olarak işaret ettiği 52,500 puan seviyesi de aşağıya doğru geçilmiş oldu.

KREDİLİ POZİSYONLAR KAPATILIYOR

 Oyak Yatırım Araştırma Bölümü Müdür Yardımcısı Alper Erginol, piyasada kafaların çok karıştığını ve kredi pozisyonları bulunan yatırımcılar üzerindeki satış baskısının düşüşü hızlandırdığını söyledi.

Erginol, şöyle konuştu:

"Merkez Bankası'nın gerçekleştirmiş olduğu politika değişikliği belirsizliği artırdı. Cari açık hedeflemesinden bir anda durgunluk senaryosuna geçilmesi, yatırımcılar tarafında, 'bizim bilmediğimiz neler oluyor' sorusunu gündeme getirdi. Piyasada oluşan bu olumsuz hava kredili pozisyon taşıyan yatırımcıları baskı altında bıraktı. Aracı kurumlardan, bu anlamda satış baskısı gelmiş olma ihtimali de yüksek görünüyor.

 Erginol, endeksin 52 bin puanda desteği olduğunu ancak satış baskısı devam ederse 47 - 48 bin seviyesine kadar gerileme yaşanabileceğine dikkat çekti.

 ZAYIF MÜDAHALE PİYASAYI BOZAR

 Global Menkul Değerler Strateji Müdürü Gökhan Uskuay ise , Avrupa Merkez Bankası ve diğer merkez bankalarının piyasaya müdahalesinin gücünün çok kritik bir nokta olduğunun altını çizdi.

 Uskuay, "Eğer müdahale zayıf olursa piyasadaki bozulma artar. Üstelik bu sefer reel ekonomiyi etkilemesi de söz konusu olur. Bu sefer resesyon ihtimali de fiyatlanmaya başlar" dedi.

 Avrupa Merkez Bankası'nın piyasaya güçlü müdahale ihtimalinin düşük olduğunu savunan Uskuay, borsada yeni bir satış dalgasının gelebileceğini kaydetti. Uskuay, şöyle konuştu:

 "İMKB için kötümserim. 52 bin 500 önemli destek ama kırılırsa önümüzdeki dönemde 46 bin 500'ler söz konusu olabilir. Yukarıda ise direnç 58 bin bölgesi. Dolar tarafında da bundan sonra kademeli düşüş dönemine giriğimizi düşünüyorum. Tepe noktasına çok yakınız. Faizde de yukarı hareket olmaz. Yüzde 9'u altında kalacağımızı tahmin ediyorum."

 AVRUPA DA ÇÖKTÜ

Avrupa tarafında ise Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) İtalya ve İspanya tahvillerini almasıyla borsalar yukarı açılarak, satış baskısını azalttı. Ancak, daha sonra gelen satışlarla kayıplar yüzde 5'e kadar ulaştı. Özellikle İtalya ve İspanya borsalarında sabah saatlerinde görülen yükselişlerin durması ve negatife dönme eğilimi satışları hızlandıran esas unsur olarak algılandı.

Asya tarafında da satışlar etkili oldu. Japonya ve Avustralya'da hisseler yüzde 2 fazla değer kaybederken, Güney Kore'de yüzde 4.1, Hong Kong'da yüzde 3.8, Çin'de ise yüzde 3.4, Tayvan'da da yüzde 3.8'e varan sert düşüşler yaşandı.

TL'DE DÜŞÜŞ SÜRÜYOR

Artan tedirginlik TL'nin değer kaybını beraberinde getirdi. Sabah saatlerinde euro/TL yüzde 2'yi aşan yükselişle 2.52' seviyesine yaklaşırken, dolar/TL de ilk anda yüzde 1.5'e yaklaşan artışla 1.76'ya doğru hareketlendi.

Ancak, TL daha sonra Avrupa'daki olumlu açılış sonrası dövize gelen satışla yeniden güçlendi. Saat 10.15 itibariyle 1.7330'a gerileyen dolar/TL daha sonra yeniden 1.75'nın üzerine çıktı. Parite şu anda 1.7620 seviyesinde bulunuyor. Dolar cuma gününü ise 1.7380 TL'den tamamlamıştı. 

ECB'den gelen müdahale kararıyla euro/dolar paritesi de ilk işlemlerde 1.4350'li seviyelere tırmandı ancak Avrupa'nın eksiye dönmesi sonrası parite de 1.42'nin altına geldi. Euro/TL ise de pariteye paralel olarak 2.49 seviyesinde seyrediyor.

MERKEZ SATIŞ MİKTARINI YÜKSELTTİ

Kurdaki hareket Merkez Bankası'nı da harekete geçirdi.  Banka döviz piyasasına likiditeyi sağlamak için başlattığı müdahale çerçevesinde bugün 60 milyon dolarlık satış gerçekleştireceğini duyurdu. Banka Cuma günü 50 milyon dolarlık satış gerçekleştirmişti.

 YATIRIMCILARIN KAFASI KARIŞTI

Osmanlı Portföy Genel Müdürü Murat Salar ise, yaşananların yatırımcıların kafasındaki belirsizliği artırdığını bunun da sert fiyatlamalara neden olabileceğine dikkat çekti.
 

Salar, "Piyasaların kafaları belli bir süredir karışmıştı. ABD'nin not indirim gündemdeydi ama zamanlama olarak bu kadar çabuk beklemiyordu. ABD, Avrupa ve içerideki bazı belirsizlikler, fiyatlamaları sert şekilde olumlu ya olumsuz etkileyecek bir hava yaratıyor" dedi.

Salar hareketin içerideki olası etkileri için ise, “Türkiye’nin şartlarının yurtdışından farklı, borç yükü ya da büyüme tarafında bir sıkıntısı bulunmuyor. Elbette, yurtdışındaki dalgalanmalar Türkiye’yi de etkileyecektir. Ancak Türkiye’deki en büyük sıkıntısı cari açık. Merkez Bankası’nın Perşembe günü politika duruşunda değişikliğe gitmesi bu anlamda belirsizliği artırdı. Orta vadede ise türbülansın geçtiği, risk iştahının arttığı dönemi Türkiye olumlu etkilenecektir” dedi.

ALTIN REKOR KIRDI

Risk almak istemeyen yatırımcıların ise adresi değişmedi ve güvenli liman altına olan taleple vadeli piyasada altının onsu yüzde 3'ten fazla yükselerek 1,715.85 dolara çıktı ve yeni rekorunu kırdı. Altın şu anda 1,700 doların üzerinde seyrediyor.
 

DÜNYA'DA S&P ALARMI

S&P'nin Cuma günü geç saatlerde ABD'nin kredi notunu AAA seviyesinden, AA+'ya düşürmesinin ardından piyasalar bugün verilecek tepkiyi beklemeye başlamıştı.

ECB VE G7'DEN MÜDAHALE

Bu durum, piyasada oluşacak olumsuz havanın derinleşmesine önlem almak isteyen yetkili kurumlar hafta sonunda fazla mesai yapmaya zorlarken, yatırımcıları sakinleştirmeye yönelik adımlar da fazla gecikmedi.
 

Önce ECB, euro bölgesindeki çevre ülkeler ile yaptığı görüşme sonrası tırmanan borç krizine karşı piyasalara "kararlı biçimde müdahalede" bulunma kararının alındığını açıkladı. Bu, piyasalarda euro krizinin yeni kurbanları olmasından korkulan İtalyan ve İspanyol tahvilleri için 'önemli bir adım sinyali' olarak algılandı.
 

Bu kararın ardından Pazar günü acil görüşen G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları da finansal piyasalara gerekmesi halinde likidite verme kararı aldı. G7'nin açıklamasında finansal piyasalardaki istikrarı sağlamak için yakın işbirliğinin sürdürüleceği belirtilirken, gerekirse koordineli şekilde piyasalarda her önlemin alınacağı sözü verildi.

PETROL GERİLEDİ

Küresel ekonomiye yönelik kaygıların durgunluk korkusunu tetiklemesi petrol fiyatlarında da sert gerileme yaşanmasına neden oldu.

ABD ham petrolünün varil fiyatı 84 doların ve  Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 107 doların altında işlem görüyor. ABD ham petrolünün varil fiyatı eylül ayı teslimi bugün yüzde 4'lük değer kaybıyla 83 dolar sınırına geriledi. Ancak daha sonra 84 doların üzerine çıktı. Petrolün fiyatı geçen haftayı 87 dolardan kapatmıştı.

DİĞERLERİ TAKİP Mİ EDECEK?
Standard & Poor’s’un ardından diğer bir kredi derecelendirme kuruluşu olan Moody’s de ABD’nin kredi notuna yönelik uyarıda bulundu.

Kurum, mali disiplin zayıflarsa ABD’nin notunu 2013’ten daha evvel indirebileceklerini belirtti.