Egzoz muayenesinde yeni uygulama geliyor

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Savunma Sanayii Başkanlığınca imzalanan protokol kapsamında, egzoz muayenesi yaptırılmayan araçları trafikte otomatik belirleyecek Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES) yeni yılın ikinci yarısında 81 ilde uygulanmaya başlanacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, motorlu taşıtlar, hava kirliliğine neden olan en büyük etkenler arasında yer alıyor. Bugün trafiğe çıkan ve her gün fazlalaşan araçlar hesaba katıldığında trafik kaynaklı kirliliğin önemi daha da artıyor.

Türkiye'de trafiğe kayıtlı 23 milyon 965 bin 229 araçtan 18 milyon 523 bini egzoz emisyon ölçümüne tabi tutuluyor. Bu kapsamda 2018'de 8 milyon 610 bin, 2019'da 8 milyon 946 bin ve 29 Kasım 2020 itibarıyla 8 milyon 366 bin ölçüm gerçekleştirildi. Yapılan çalışmalar sonucu yaklaşık 2 milyon aracın egzoz emisyon ölçümünün bulunmadığı tahmin ediliyor.

Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği'ne göre, trafikte seyreden otomobiller, ilk üç yaş sonunda ve devamında her iki yılda bir, diğer motorlu taşıtlar ise ilk bir yaş sonunda ve devamında yılda bir kez olmak üzere ölçüm istasyonlarında periyodik egzoz gazı emisyon ölçümüne tabi tutuluyor.

Çevre Kanunu gereğince egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine bin 895 lira, yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona yol açan motorlu taşıt sahiplerine 3 bin 791 lira idari ceza uygulanıyor.

Yönetmelikle belirlenen önlemleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültüye neden olan motorlu taşıt sahiplerine ise 4 bin 412 lira idari ceza veriliyor. Bu kapsamda egzoz emisyon ölçümlerini yaptırmayan veya standartlara aykırı emisyona ve egzoz kaynaklı gürültüye neden olanlara bu yıl toplam 5 milyon 874 bin lira ceza kesildi.

Savunma Sanayii Başkanlığı ile protokol imzalayan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi'ni (EGEDES), ASELSAN ile birlikte 81 ilde hizmete alacak. 5 milyon lira proje bedeliyle imzalanan protokol kapsamında, cihazların son testleri gerçekleştirildi. Cihazların dağıtımı, montajı ve personel eğitimleri için takvim belirlendi.

Bakanlık yeni yılın ilk yarısı sonunda her şehre bir plaka tanıma cihazı teslim ederek, EGEDES uygulamasını 81 ilde başlatacak. Sistemle egzoz muayenesi yaptırılmayan araçlar trafikte, otomatik olarak, akışı da aksatmadan tespit edilecek. Buna göre, yol kenarında ve seyir halindeyken cihazla yoldan geçen araçların plakaları okunacak, internet üzerinden egzoz sistemine bağlanarak ölçüm yaptırıp yaptırmadığı anında sorgulanacak ve birkaç saniyede araç görüntüsüyle beraber rapor oluşturulacak.