Kandilli Müdürü: 7'nin Üzerinde İstanbul Depremi Tsunami Yapar

Boğaziçi Üniversitesi  Kandilli Rasathanesi  Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr.  Haluk Özener, Türk-Japon ortak projesi olan MarDİM ( Marmara Bölgesi Deprem ve Tsunami Zararlarının Azaltılması Ve Afet Eğitimi) toplantısı öncesi açıklamalarda bulundu.

Haluk Özener, toplantı hakkında bilgi vererek, proje hakkında neler yapıldığını anlatacaklarını belirtti. Özener, "Proje 2013 yılında başladı ve 2018 yılında sona erecek.  Japon tarafı Jica,  Türkiye tarafı Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen bir projeden bahsediyoruz. Bundan sonraki çabalarımız aynı projenin, benzer projelerin devamını sağlamak. Yaklaşık 4 sene geçirdik bu projede.  Marmara Denizi ile ilgili faylarla ilgili inanılmaz önemli bilgilere sahip olduk. Fayın yeri, derinliği, oluşan mikro deprem aktiviteleri… Bunu hem sismik yöntemlerle hem de farklı jeolojik yöntemlerle öğrenme şansı elde ettik.  Marmara Denizi tabanına yerleştirmiş olduğumuz 15 tane deniz tabanı sismometresi, açılım ölçerler cihazlarıyla  Marmara Denizi'nin içini 7 gün 24 saat gözlemliyoruz. Bu gözlemimiz yaklaşık 4 senedir sürmekte. Fay mekanizması, faylanma, fay aktiviteleriyle ilgili çok önemli bilgiler elde ettik.  Marmara Bölgesi ve  İstanbul civarına koyduğumuz yer istasyonlarıyla bu projeden elde ettiğimiz verileri destekledik." dedi.

Özener, "Bir de afet eğitimi boyutu var. Bu projenin en önemli bileşenlerinden birisi. Afet anından insanların, medyanın nasıl davranması gerektiği çok büyük önem taşımakta. Hep aynı soruları tekrarlıyoruz, bizlerde hep aynı cevapları veriyoruz. Hem medyanın, hem insanların hem de karar vericilerin bilinçlenmesi ve bu deprem olgusundan korkmadan, onunla yaşayabilmeyi, onuna karşı savaşabilmeyi öğrenmesini istiyoruz. Bu projenin sonunda ümit ediyoruz ki bu çıktılara ulaşabileceğiz" şeklinde konuştu.

Haluk Özener açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Özener, olası  İstanbul depreminin sorulması üzerine şunları kaydetti:

"Marmara'da daha çok toplamış olduğumuz veriler, depremin lokasyonu ve büyüklüğü ile ilgili bilimsel veriler sağlayacak ama bizim özellikle karar vericilere ve  İstanbul çevresi ile  Marmara'da yaşan vatandaşlara söyleyeceğimiz en önemli mesaj;  İstanbul'da bizi etkileyecek bir depremin olacağı çok açık. Bunun yaklaşık boyutlarını da hep söylüyoruz; 7'nin üzerinde bir deprem olacağı, bazı bilim adamlarına göre 7.2 olacak, 7.5 senaryoları var. Ama 7'nin üzerinde olacağı kesin. Bilemediğimiz tek şey bunun zamanı. Zamanı bilemediğimiz için bununla yaşamaya alışmamız lazım. Bu depremin zamanını maalesef bilemiyoruz. Bilemediğimiz için yapmamız gereken tek şey onunla yaşamayı öğrenmek, ona karşı tedbirler almak. Vatandaşın önünde, kameraların önünde konuşulacak tek şey, buna hazır olmak için elimizden geleni yapmamız ve bununla yaşamaya alışmamız"

"Tarihsel kayıtlara baktığımız zaman  Ege Denizi'nde,  Akdeniz ve  Marmara'nın içinde de tsunamilere rastlandığı görülmekte. Şanslıyız çünkü  Marmara bir iç deniz ve fayın özelliğinden dolayı, doğrultu atımlı bir fayda çok büyük tsunamiler beklenmiyor. Bir normal fay veya ters fayda olduğu gibi büyük tsunami beklemek çok gerçekçi olmayacak.  Marmara Bölgesi'nde meydana gelecek bir deprem tsunamiden çok daha fazla kayıplara yol açacak. Tsunami olacaktır tabi. Ama bunlar daha çok  Marmara Bölgesi'nde,  Marmara Denizi içinde, deniz tabanında oluşabilecek heyelanlardan dolayı meydana gelebilecek tsunamiler.  Japonya'da, Endonezya'da, açık denizlerde meydana gelen tsunamilerden bahsediliyor ama şanslıyız ki öyle tsunamiler maalesef bizim gündemimiz dışında"

Özener,  Çanakkale'de yaşana depremlerin sorulması üzerine, "Hala devam ediyor. En son kayıtlara göre yaklaşık 4 bin tane deprem olmuş durumda, biz 4 bin tane deprem kaydettik bugün itibariyle, o aktivite devam ediyor. Ama gittikçe azalıyor. Bu deprem aktivitesinin bir ay kadar devam edeceğini öngörmüştük.  Çanakkale'de bizim hem kendi networkümüz var. Depremden sonra hızlı gidip daha sık bir netwörk kurduk. Orayla ilgili çalışıyoruz" şeklinde yanıt verdi."

Özener, geçen hafta yaşanan  Adıyaman depreminin sorulması üzerine, "O da Doğu Anadolu fayında olan bir faydan bahsediyoruz. Onun da yaklaşık 381 tane artçısı oldu, devam ediyor. Oralar için çeşitli istatistikler var. Bu büyüklükteki depremleri 8-8.5 ayda bir tane yani 5 ile 6 arasında bir deprem görme ihtimalimiz var. Bunların  Türkiye'de yaşayan insanlar için sürpriz olmaması lazım. 3 ile 4 arasındaki deprem büyüklükleri günde 2  Türkiye'de. 4 ile 4.9 arasında yanılmıyorsam 26 günde bir deprem yaşıyoruz. Tarihsel kayıtlara baktığımız zaman 1900'den bugüne kadar geldiğimizde 2017'ye kadar her 3.5 yılda bir 7 ve üzerinde deprem yaşıyoruz. Bunlar istatistiki rakamlar. Bundan şunu anlamamız gerekiyor; biz her 3.5 yılda bir 7'nin üzerinde bir deprem yaşıyoruz. Bu sene olmaz seneye olur. Yani 1900'den 2017'ye gelene kadar 117 yılda, 3.5 senede bir 7'nin üzerinde bir deprem olmuş" dedi.