Korkutan 4. dalga uyarısı: Eylül ayı için malzemelerinizi hazırlayın!

Hindistan'da başlayıp tüm dünyaya yayılan delta varyantı kâbus olmaya devam ediyor. Uzmanlara göre, kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılmasıyla Türkiye'de de yayılmaya başlayan delta varyantı Eylül ayında Türkiye'ye dördüncü piki yaşatabilir.

"TEORİK OLARAK HAFİF GEÇMESİNİ BEKLİYORUZ."

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 29 Haziran tarihinde yaptığı açıklamada bu tarihe kadar Türkiye’de 224 delta varyantı görüldüğünü, bunun 134’ünün de İstanbul’da olduğunu söyledi. Yoğun bakımda delta varyantını taşıyan korona hastalarını tedavi etmeye başladıklarını duyuran Prof. Dr. Necmettin Ünal, “Teorik olarak hafif geçmesini bekliyoruz. Delta vakalarının hastaneye başvuru oranları ve hastaneye yatış oranları düşük. Yoğun bakıma yatış oranları da düşük olacaktır” dedi.

Yoğun bakımlarda yatan delta varyantlı hastalara ilişkin tecrübelerinin henüz çok olmadığını, delta varyantı taşıyan hastaların sayısının da şimdilik az olduğunu belirtti.

“Henüz deltayla ilgili spekülasyon yapabilecek sayıda bir hasta izlemedik. Klinik tablo üç aşağı beş yukarı öncesine benziyor. Ama daha, ‘bu varyant böyledir’ diyecek tecrübeye ulaştığımızı, en azından kendim için, düşünmüyorum.

Delta varyantlı hastaları yoğun bakıma yatıran arkadaşlarla konuştuğumuzda ilk başvuru şikayetlerinin farklı olduğunu söylüyorlar. Şu anki görüntüsü öncekilerden çok farklı değil gibi ama yorum yapmak için erken. Üç gün sonra farklı bir şey söyleyebiliriz.”

"AŞI OLMAYANLAR BÜYÜK RİSK TAŞIYOR"

İngiltere’deki delta varyantı verilerine bakıldığında ölüm üzerinde etkisinin olmadığı sonucuyla karşılaşıldığını, Türkiye’deki tecrübenin ise zamanla oluşacağını belirten Prof.  Dr. Ünal, “Biraz daha önümüzdeki günlerde belli olacak ve bunu belli edecek temel faktör şu. İngiltere’de ölüme etki yok ama Hindistan’da, Rusya’da ve Endonezya’da ölüme de neden oluyor. Bu da aşılanma oranlarıyla alakalı” dedi ve şöyle devam etti:

“Türkiye’de aşılanma oranları bugünlerde fena gitmiyor ama aşı olmayan ciddi bir popülasyon olduğunu düşünüyorum. O popülasyonun varlığı hem bunun daha fazla yayılması hem yeni varyantların çıkması hem de hastaneye yatış, yoğun bakıma yatış ve belki de ölüm oranlarını etkileyebilir.  Şu anda speküle etmenin doğru olduğu kanaatinde değilim. Bekleyelim görelim.

"SİNOVAC’IN DELTADAN KORUMADA ETKİLİ OLDUĞUNA DAİR VERİ YOK"

Bu delta varyantı sürecinde herkesin en az çift doz aşısının olması gerektiğini biliyoruz. Herkes aşısını olmalı. Daha önceden iki doz Sinovac olanlar mutlaka aşılarını tekrarlamalı.

Üçüncü doz Sinovac’ın delta varyantından korumada net bir katkı getirip getirmediğine, Sinovac’ın deltadan korumada ne kadar etkili olduğuna dair bilimsel bir veri elimizde yok. Muhtemelen etkisi var.

Ama o etkinin ne oranda olduğunu yeterli olup olmadığını, tek dozda bunun olup olamadığını şu anda bilmiyoruz. Bilinen bir şey var Biontech’in tek dozda etkisi yüzde 30’lara düşüyor ama çift dozda yüzde 70 ile 88 arasında etkinliğe ulaşıyor.

O nedenle Sağlık Bakanlığı’nın önerdiği gibi çift doz Sinovac olanların bir doz Biontech olmasının büyük yararı olacağı kanaatindeyim. Eldeki verilerle tek doz Biontech delta varyantına etkili değil.

İki doz Sinovac aşısı olunca bir dozda Biontech olmanın ne etkisi olduğunu bilmiyoruz. Bunu Türkiye’de gözlemleyeceğiz. İki Sinovac’tan sonra tek doz Biontech olanların ileride ikinci doz Biontech olma gereksinimi de açığa çıkabilir.  Bu veri birikiminin sonuçlarına göre karar verilmesi gereken bir durumdur.”

YOĞUN BAKIMLARDA ÇOK YOĞUN DELTA VARYANTLI HASTA YOK AMA OLACAK

Yoğun bakımlarda korona virüsü nedeniyle yatan hasta sayısının bugünlerde çok yüksek oranlarda olmadığını belirten Türk Yoğun Bakım Hemşireleri Derneği Başkanı Ebru Kıraner ise, “Pek çok açılan üniteyi de her an açılmak üzere kapattılar” dedi.

Delta varyantı taşıyan korona hastalarının yoğun bakımlarda tedavi edildiğine dönük İstanbul’da çalışan sağlık çalışanlarından geri bildirim almadıklarını belirten Kıraner, “Ama Ankara’da arkadaşlarımız delta varyantlı vaka olduğunu söylediler” ifadelerini kullandı ve şunları kaydetti:

“Şu an yoğun bakımlarda delta varyantlı çok yoğun hasta yok. Ama olacak mı, kesinlikle olacak. Bu varyantın yoğun bakım takibi açısından farkları neler olacak, daha çok mu yapay solunum gerekecek ya da çoklu organ yetmezliği daha çabuk mu gelişecek, bu yönlerden hazırlıklı olmamızı öneriyor hocalarımız. Şu anda hiçbir deneyim sahibi de değiliz.

Zaman içerisinde bunun sonuçları anlaşılacak. Bunu Covid’in ilk günlerine benzetiyorum. Mart ayının ortasıydı, hastalar geliyordu ve yoğun bakıma dair pek çok uygulamamız vardı ama Covid’i çok iyi bilmiyorduk. O günlerde ne yazık ki yaparak öğrendik. Delta için de sanki böyle bir süreç izlenecekmiş gibi geliyor.”

EYLÜL AYINA KADAR YILLIK İZİNLERİNİZİ BİTİRİN DİYORLAR

Uzmanların dile getirdikleri eylül ayı için 4’üncü dalga beklentisini kendisinin de taşıdığını, Sağlık Bakanlığı’nın hastanelere gönderdiği talimatlarla da eylül ayındaki olası bir pik için hazırlık yapıldığını ifade eden Kıraner sözlerini şöyle sürdürdü:

“Eylül için bakanlıktan gelen yazışmalara baktığımızda hastanelere, ‘Eylül ayına kadar yıllık izinlerinizi bitirin’ diyorlar. Eylülde bu dalganın beklentisi çok açık.

Bir dönem kişisel koruyucu ekipmanlarla ilgili çok ciddi sıkıntılar olmuştu. Hastane yönetimlerinden, ‘Şimdi vakalar azaldı, malzeme çekmeyi de azalttık bir miktar. Eylül ayında hazırlıklı olun malzemelerinizi ona göre ayarlayın’ diye de uyarılar geliyor. Tüm bunları düşündüğüm zaman eylülde yine bir dalganın geleceğini öngörüyorum.”