İyi tarım uygulamalarının genel kuralları

İYİ TARIM UYGULAMALARI-2

İyi tarım uygulamalarının genel kuralları

            İyi tarım uygulamaları, Bakanlıkça belirlenen uygunluk kriterleri ve kontrol noktaları doğrultusunda gerçekleştirilecek. Kontrol ve sertifikasyon işlemleri Bakanlıkça veya Bakanlığın yetkilendirdiği kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarınca yapılacak. Bu kuruluşlar, TS EN 45011 veya eşdeğeri uluslararası standartlara göre kontrol ve sertifikasyon faaliyetinde bulunacak Kontrol işlemleri kontrolör, sertifikasyon işlemleri sertifiker tarafından gerçekleştirilecek.

               Üretilen tarımsal ürünler, kontrol edilerek sertifikalandırılacak.

              İyi tarım uygulamaları; üretici, üretici örgütü veya müteşebbis ile KSK arasında tarafların sorumlulukları, hakları ve anlaşmazlıklarını düzenleyen sözleşme doğrultusunda yürütülecek.

             Sertifikalı ürünün, yeni Yönetmeliğe uygunluğundan üretici, üretici örgütleri ve müteşebbisler müteselsilen sorumlu olacak..

            Tarımsal ürünlerin kontrol ve sertifikasyonu, bireysel sertifikasyon ve grup sertifikasyonu olmak üzere iki şekilde yapılacak.  Gerçek veya tüzel kişilerin malik veya kiracılık sıfatıyla tasarrufu altında bulunan alanlarda üretim yapmaları halinde bireysel sertifikasyon yapılacak. Sertifikasyon kapsamındaki ürünün üretiminin yapıldığı tüm alanlar, yılda en az bir kez KSK tarafından kontrol edilecek.

            Üretici örgütü veya müteşebbis çatısı altında sözleşmeyle bir araya gelen gerçek kişilerin malik veya kiracılık sıfatıyla tasarrufu altında bulunan alanlarda üretim yapması halinde grup sertifikasyonu yapılarak üretici örgütü veya müteşebbis adına sertifikalandırılacak. Bu kapsamda, grup sertifikasyonu kapsamındaki üreticiler, bu Yönetmelik kapsamında iyi tarım uygulamaları faaliyetlerinde bulunacaklarına ilişkin taahhütnameyi üretici örgütünün idari organına verecek. Müteşebbis çatısı altında bir araya gelen üreticiler ise müteşebbis ile ayrı ayrı sözleşme yapacak.  Grup sertifikasının kullanım hakkı, üretici örgütüne veya müteşebbise ait olacak. Sertifikasyon kapsamındaki üreticiler, üretici örgütü veya müteşebbisin izni dışında sertifikayı kullanamayacak. Ancak iyi tarım uygulamaları yapanlara yönelik destek ve hizmetlerden bireysel olarak yararlanabilecek..

            Üretici örgütleri ve müteşebbisler, iyi tarım uygulamalarına ilişkin bir kalite yönetim sistemi kurmak ve yürütmekle yükümlü bulunuyor.  Üretici örgütleri veya müteşebbisler yılda en az bir kez KSK tarafından kontrol edilecek. Bu kontrollerde kalite yönetim sistemi ile gruba dahil üreticilerden örnekleme yöntemi ile KSK’ca belirlenen üreticilerin sertifikasyon kapsamındaki tüm üretim alanlarının kontrolleri yapılacak..

            Örnekleme yöntemi ile kontrol edilecek üretici sayısı; ürün ve üretim sistemleri dikkate alınarak gruba dahil üretici sayısının ayrı ayrı kareköklerinin toplamının alınması ile belirlenecek. Müteakip kontrollerde farklı üreticiler seçilecek.

            KSK, Sözleşme yapılmasını müteakip, 6 ncı madde çerçevesinde kontrol planı hazırlayacak. Bu kontrol planı; üretici, üretici örgütü veya müteşebbisin adı ve adresi, kontrol tarihi, kontrol süresi ile kontrolör adını içerecek .  Kontrol planına göre, hasat ve kesim gibi üretimin tüm aşamalarının kontrolüne izin verecek dönemlerde kontrol faaliyetinde bulunacak.  Aynı işletmede bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünleri yetiştiriciliği kapsamlarının her hangi birinde birden fazla ürünün kontrol ve sertifikasyonu için, ilk kez sözleşme yaptığı üretici, üretici örgütü veya müteşebbislerin kontrolünde, tüm ürünler için üretimin tüm aşamalarının kontrol faaliyetlerini gerçekleştirecek.   İkinci yıldan itibaren, aynı kapsamda olan fakat farklı hasat veya kesim dönemine sahip birden fazla ürünün müteakip kontrollerinde; üretim alanı en çok olan ürünün hasat veya kesim dönemini dikkate alarak kontrol faaliyetini gerçekleştirecek. Sertifika kapsamındaki diğer ürünler için çevre, insan ve hayvan sağlığı açısından risk değerlendirmesi yaparak tüm kontrol noktaları için objektif delilleri elde etmesi durumunda, yerinde kontrol yapmadan kontrol faaliyetini tamamlayabilecek.

             Grup sertifikasyonu kapsamında ilk kez sözleşme yaptığı üretici örgütü veya müteşebbislerin ilk sertifikalarının geçerlilik döneminde; kontrol ettiği üretici sayısının %50’si kadar üreticiye ilave olarak habersiz kontrol yapacak. Bu kontrollere ilaveten, yılda en az bir kez her sertifikasyon seçeneğindeki sözleşme yaptığı tarafların en az % 10’unu habersiz olarak kontrol edecek.  KSK’lar bu habersiz kontrollerde, üretici gruplarının öncelikle kalite yönetim sistemini kontrol edecek..

            Habersiz kontrollerde; kontrolden en fazla kırksekiz saat öncesinde üretici, üretici örgütü veya müteşebbise bildirimde bulunacak. Üretici, üretici örgütü veya müteşebbisler geçerli bir mazeret bildirmek suretiyle habersiz kontrolün bir defaya mahsus ertelenmesini talep edebilecek.

            KSK, bu Yönetmelik hükümlerine uymayan üretim teknikleri veya girdilerin kullanıldığından şüphe duyduğu durumlarda, analiz amaçlı numune alarak analiz yaptırabilecek. Bununla birlikte Bakanlık da, gıda güvenilirliği açısından riskli gördüğü ürünlerde, numune alınarak analiz yaptırılmasını talep edebilecek. Ürün analizleri, Bakanlıkça yetkilendirilen laboratuvarlarda yaptırılacak. Yurt dışında analiz yaptırılması halinde bu laboratuarlar, TS EN ISO/IEC 17025 veya eşdeğeri uluslararası standartlarda Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı tanıma anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon kurumlarından akredite olacak.

            Kontrolün tamamlanmasını müteakip, üretim alanlarında üretici, üretici örgütü,  müteşebbis veya temsilcileri ile kontrolörün imzasını taşıyan kontrol raporunun hazırlanmasını sağlayarak, kontrol sonucunu rapor tarihinden itibaren bir ay içerisinde bilgi için faaliyet gösterdikleri ildeki il müdürlüğüne gönderecek.

            KSK, ürün cinsi, yetiştirme ortamı ve alan genişliğini dikkate alarak; bireysel sertifikasyonda bir gün, grup sertifikasyonunda; kalite yönetim sistemi kontrolleri için asgari bir gün (ayrıca üretici kontrolleri için aşağıdaki sürelere uyar) olarak belirlenen  sürelerde kontrol faaliyetlerini gerçekleştirecek.

           Grubu oluşturan üyelerin tarım arazilerinin bir hektardan küçük olması ve aynı il sınırları içerisinde yer alması durumunda bir günde en fazla dört üretici, grubu oluşturan üyelerin tarım arazilerinin bir–beş hektar olması ve aynı il sınırları içerisinde yer alması durumunda bir günde en fazla üç üretici, grubu oluşturan üyelerin tarım arazilerinin beş hektardan büyük olması ve aynı il sınırları içerisinde yer alması durumunda bir günde en fazla iki üretici, üreticilere ait tarım arazilerinin farklı il sınırlarında olması durumunda arazi büyüklüğüne bakılmaksızın her gün için bir üretici, bitkisel üretim alanları dışındaki diğer faaliyet kapsamları için aynı il sınırları içerisinde yer alması durumunda bir günde en fazla dört üretici ve kontrolör sayısının birden fazla olması durumunda, üreticilerin kontrol süreleri yukarıda belirtilen esaslara göre her kontrolör için oranlanarak kontrol edilecek.