İpler koptu, gerilim arttı! Erdoğan devrede

ABD ile Rusya, Suriye kapsamında ilişkileri bitirme kararı alınca iki taraftan da soğuk savaş dönemini aratmayan sert açıklamalar geldi. Birbirlerini suçlayan yetkililer ortaya ‘saldırı’ iddiaları da attı.

 

Suriye üzerinden yaşanan ABD ile Rusya arasındaki gerginlik, Washington yönetiminin ikili temasları durdurma kararı almasıyla soğuk savaş dönemini hatırlatan tehlikeli bir noktaya vardı. Günün en çok dikkat çeken iddiası ABD’den geldi: Fox News’e açıklama yapan üst düzey üç askeri yetkili, Rusya’ya ait SA-23 Gladiator anti-balistik füze savunma sisteminin Suriye’nin Tartus Limanı’na ulaştığını bildirdi. Buna ek olarak, İngiliz The Mirror gazetesinin haberine göre de Rus yetkililer, ABD’nin, Rusya’ya saldırı düzenlemek istediğini ve Moskova’da sığınakların hazır olduğunu bildirdi. Ayrıca Rusya’da 40 milyon vatandaşın katıldığı dev bir sivil savunma tatbikatı düzenlendi. 200 bin görevlinin bulunduğu tatbikatın 4 gün süreceği öğrenildi. Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, Rusya ile ABD arasında plütonyum imhasına yönelik anlaşmanın askıya alınmasını öngören kararı imzaladı.

Dün ilk açıklama Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest’dan geldi. Earnest, “Sözlerini tutmayan Rusya, herkesin sabrını tüketmişti. Suriye’ye askeri olarak müdahale ettiği dönemden bu yana Rusya’nın DAEŞ’e karşı pek bir ilerleme kaydettiğini de görmedik. Esad ve İran ile birlikte hareket ettiler. Halep’te sığınak delici bombalarla hastaneleri vurdular, bu vicdansızlıktır” dedi. Buna karşılık olarak Rus Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zaharova, Washington’ın taahhütlerini yerine getiremediği anlaşmanın sorumluluğunu Moskova’ya yüklemeye çalıştığını söyledi. Rus parlamenter Konstantin Kosaçev de, “ABD’nin kararı Suriye’deki politik süreç için trajik olacak” ifadelerini kullandı. Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vitaliy Çurkin ise “Anlaşmazlık ABD’nin isteksizliğinden kaynaklandı. El Nusra’nın ihlallerine ses etmediler” diyerek Washington’ı suçladı.

 Akşam saatlerinde konuşan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de, ‘Rusyasız çözüm’ ve ‘uçuşa yasak bölge’ sinyalleri verdi. Kerry, “Rusya, Suriye rejiminin kullandığı klorin gazı, varil bombalarına gözlerini kapatıyor. Çatışmaların durdurulması anlaşması için çalışmayı sürdüreceğiz. Belirlenen bölgelerde Suriye ve Rus uçaklarının uçmaması da anlaşma  dahilinde olacak. Yoksa Halep ve diğer yerlerde durum daha kötüye gidecek. Obama ile görüşme söz konusu. Putin’le de görüşeceğiz.” dedi.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD ve Rusya arasında Suriye konusunda yaşananları değerlendirirken, “Durum Halep’te ve diğer yerlerde çok kötüye gidiyor. Biz ateşkesin yeniden sağlanması için çaba harcıyoruz. Cumhurbaşkanımızın yeniden temasları olacak” dedi. Kalın, şöyle konuştu: Çatışmaların durdurulması ortamı durdurulamazsa çatışmalar daha kötü noktaya gidecek. ‘Ateşkese muhalifler uymadı’ iddiası doğru değil. Muhalifler bu ateşkese uydu, ateşkese uymayan rejimdir. Rejimin niyeti de açık bir şekilde ortaya çıkıyor. Biz tekrar çatışmazlık ortamı sağlanır mı diye görüşmeler yürütüyoruz.  Sayın Obama ile bir görüşme söz konusu. Sayın Putin’le 10’undan önce bir telefon görüşmesi ayarlamaya çalışıyoruz.

Rusya’nın Şam Büyükelçiliğine dün havan toplarıyla saldırı düzenlendi. Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, havan toplarından birinin elçilik yerleşkesinde bulunan lojmanlara yakın bir yere düştüğü belirtildi. Can kaybının ya da yaralanmanın olmadığı ancak binada maddi hasar meydana geldiği ifade edilen açıklamada, havan topu atışının Şam’ın Fethi Cephesi ve Feylek ur-Rahman gruplarının kontrolündeki Cobar bölgesinden yapıldığı iddia edildi.

ABD’nin üst düzey askeri yetkililerinin iddiasına göre, Rusya, Suriye’ye ilk kez SA-23 Gladiator (S-300VM) gelişmiş füze savunma sistemi yerleştirdi. DAEŞ ve el-Nusra gibi unsurların hava gücüne sahip olmaması nedeniyle yeni füze savunma sisteminin amacı sorgulanıyor. Tartus Limanı’na ulaştığı berlirtilen ve henüz aktif hale getirilmeyen sistem, Rusya’nın Esad rejimine askeri desteğini sürdüreceğinin açık bir göstergesi olarak değerlendirildi. 150 mil menzili bulunan SA-23 Gladiator sistemi Rusya dışında bulunmuyordu.