Son günlerde Büyükçekmece başta olmak üzere bazı ilçelerimizde emlak vergilerinin anormal derecede artması tartışma yarattı.
Bu konuda haberimizi de okumanızı dilerken hem bilgilendirme hem de yaşanan aksaklık ve ihmalleri de bu yazıda anlatmaya çalışacağım.
Öncelikle bilenler biliyor, bilmeyenler için; 'rayiç bedel' nedir, nasıl tesbit edilir, kaç yılda bir emlak vergilendirmesi yapılır biraz bilgi verelim.
*
Bir mülkün piyasa koşullarındaki alım satım değeri diye de bildiğimiz rayiç bedel, bir mülkün bugünkü piyasa koşullarındaki satış bedeli demektir. Emlak vergisine esas değerler ise genellikle piyasa rayiçlerinin çok altında kalır.
Takdir komisyonları arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin dört yılda Emlak Vergisi belirlerler.
En son, 2013 yılında, bina, arsa ve araziler için 2014-218 yılları arası, uygulanacak emlak vergi tesbitleri yapıldı.
Bu sene yani 2017'de belirlenen tesbitler ise, 2018-2022 yılları arasında yeni emlak vergi değeri olarak geçerli sayılacak.
Bu tesbitlere itiraz edenler ve dileyenler ilgili mahkemelerde dava açabilirler.
*
Emlak vergisine esas olan değerler, belediye sınırları içindeki cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler için ayrı ayrı hesaplanır.
Asgari birim değer tespiti her dört yılda bir takdir komisyonları tarafından belirlenmektedir.
Her yıl ise yeniden değerleme oranı üzerinden artırım yapılmaktadır.
Maliye Bakanlığı tarafından “Yeniden Değerleme Oranı” 2013 yılı için yüzde 7,80 olarak tespit edildi. Arsalara ait asgarî ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonu; belediye başkanı veya tevkil edeceği memurun başkanlığı altında belediyenin yetkili bir memuru ile, defterdarın ya da vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde ise vergi dairesi başkanının görevlendireceği iki memur, tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye ile ilgili mahalle ve köyün muhtarından kurulur.
*
Büyükçekmece Emlak Değer Tespit Komisyonu'nun belirlediği arsa bedelleri ve bu bedeller karşılığı emlak vergileri anormal derecede artınca haliyle ortaya ciddi bir kaos belirdi.
Emlak sahipleri birden bire 15-20 kat artan vergilere isyan etti.
Siyasiler bu durumu meclise taşıyarak tartışmaya başladı.
Büyükçekmece Belediye Meclisi AK Parti Grup Sözcüsü Recep Erol; Karaağaç Mahallesi'nde metrekare değeri 19 lira olan rayiç bedelin 150 liraya çıkarılmasını eleştirdi.
Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgün; “Şu anda belirlenen bedeller 160-260 TL arasında. Eskiye nazaran isterse 18 kat artsın yine de düşük. E-5 kenarında bir arsa düşünün. Metrekare fiyatı 2 bin 500 dolar. Aynı arsanın rayiç bedeli 47 lira. Böyle bir şey olur mu? Bunun hangi mantıkla yapıldığını anlamıyorum” ifadelerini kullandı.
*
Bu tartışmalara biz de şöyle katkı sunalım.
Rayiç bedeller 2013 yılı öncesi, 2009'da ve 2006 yılında belirlenmiş.
Bilindiği üzere belde belediyeleri 2009 yerel seçimlerinde kapanarak ilçelere bağlandı.
Yani bu kapanış öncesi belirlenen rayiç bedeller daha önce kimsenin aklına gelmezken 2013 yılında Büyükçekmece'de Emlak Değer Tespit Komisyonu'nun dikkatini çekmeğe başlamış.
Rayiç bedel belirlenirken o emlakın bulunduğu yerlerdeki değer değişikliği de göz önüne alındığından dün belde veya köyken daha düşük olan değerler bugün ilçe veya şehir olarak geçtikleri için bir artışın söz konusu olduğu aşikar.
Ancak burada gözle görülür bir şekilde bir ihmalkarlık yaşanmış.
Yaklaşık on yıl kimsenin aklına rayiç bedelleri güncelleştirmek gelmezken birden bire bu yıl (2017) uykudan uyanılmış.
O uyanma ile frene basmayı düşünmeyen, Emlak Değer Tespit Komisyonu'nu, 10 kat, 15 kat, 20 kat değer artışına ve vergi artışına gitmiş.
Ortaya da bu kaos çıkmış.
*
Burada benim bu bedelleri belirleyen komisyona ve Büyükçekmece Belediyesi yetkililerine önerim atladıkları bu ihmalkarlıkları itiraf ederek ilçe halkına anlatmaları ve mümkünse bu artışı biraz düşürerek yarısını da önümüzdeki dört yıla yani 2021 yılına taşımaları.
Böylece hem vatandaş az da olsa daha makul vergi öder hem de yaşanan ihmalkarlığı az da olsa anlayabilir.
Ne yani sen unut rayiç bedel tesbitini sonra da çık karşıma 18-20 kat artır.
Olacak iş mi bu!
Emlak sahiplerine ise önerim şudur ki; uzman görüşü alın, çevre ilçelerin vergilendrilmesi ile emlaklarınızın vergi tesbitini karşılarştırın.
Şayet uçuk fark yoksa gidin verginizi ödeyin ve malınız var keyfini çıkarın.
Yok bu araştırmanıza rağmen ortada uçuk bir vergi artırımı varsa o zaman kuruş vergi ödemeden, gerekirse birlikte hareket ederek ilgili mahkemelerde dava açın.
Mahkeme sizi haklı bulursa hem daha az vergi ödemiş olursunuz hem de işini doğru dürüst yapmayan yetkililere kapı gibi cevap vermiş olursunuz...
*
Ezcümle malın, mülkün, paran pulun var diye her isteyeni vermek zorunda değilsin, ara hakkını kardeşim, yedirme beş kuruşunu kimselere.
Hele hele işini doğru dürüst yapmayan belediyecilerden, bürokratlardan, devlet görevllerinden hesap sor.
Aç gözünü, kulaktan dolma bilgilere kapa kulaklarını.
Doğrunun, hakkaniyetin, hakikatin ve adaletin peşinden koş.
Üstelik imkanların da var işte ne güzel.
Gerekeni yap sonra da olursa ne ala, olmazsa canın sağolsun.
Kolay gelsin....