Cemevleri için kritik günler

Davanın 10 yıla yaklaşan hikayesi özetle şöyle gelişti: 2004 yılında kurulan Çankaya Cemevi Yaptırma Derneği tüzüğünde, “Alevi inanç ve ibadet merkezi olan cemevlerini yapmak ve yaptırmak, imar planlarında ibadet merkezi olarak ayrılan alanlarda Alevi yurttaşların yaşadığı yerlerde cemevi inşası için girişimde bulunmak” ifadelerine yer verdi. Cemevini ibadethane olarak tüzüğüne alan dernek, valiliğin hışmına uğradı. Ankara Valiliği bu tüzük maddesinin değiştirilmesini istedi. Talebi kabul edilmeyince de başsavcılığın derneğin feshedilmesi için dava açmasını istedi. Ankara Başsavcılığı da bunun üzerine 24 Kasım 2010’da Ankara 16. Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak, “Aleviliğin din, cemevinin de ibadethane olmadığı” gerekçesiyle derneğin kapatılmasını istedi.

Bu talep mahkemeden döndü. Mahkeme ret kararını şu gerekçeye dayandırdı: “Cemevleri yüzyıllardır Alevilerin ibadet yeri olarak toplumca bilinmiş ve kabul görmüştür. Derneğin tüzüğünde yazılı bulunan ‘cemevleri ibadethanedir’ hükmü Anayasa’nın 2. maddesine aykırılık taşımadığı gibi kanunlarla da yasaklanmamıştır.” Fakat karar bu kez Yargıtay’a çarptı. Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, mahkemenin kararını bozdu. Yargıtay bozma gerekçesini Diyanet İşleri Başkanlığı’nın “Cami ve mescit dışında bir yerin ibadethane olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı” görüşüne dayandırdı.

Yerel mahkeme Yargıtay’ın bozma kararı üzerine de geri adım atmadı. Dosya bu kez üst kurul sıfatıyla Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na gitti. Kurul uzun aradan sonra davayı bu ayki gündemine aldı. Ancak Genel Kurul’dan beklenen kritik karar çıkmadı. Bunun gerekçesi, kurulun karar vermekte zorlandığı yorumlarıyla açıklandı.

Edinilen bilgiye göre Kurul, cemevi meselesini ilk olarak 19 Kasım günkü toplantıda gündeme aldı. Ancak, Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin kararında imzası bulunan üyeler yerine başka üyelerin Kurul’a katılması mesele yapıldı. Kurul, ilk bozmada imzası olmayan hakimlerin ilk kararı savunmakta zorlanacağı görüşüyle, 7. daireyi temsil edecek üyelerin değiştirilmesini istedi. Kurul, davayı bu kez 26 Kasım’da gündeme aldı. Ancak bu kez de karar yeter sayısı olan üçte ikilik sağlanamadığı için görüşmeler ertelendi. Genel Kurul, konuyu önümüzdeki haftalarda karara bağlamak zorunda. Direnme kararı onaylanırsa, hükümetten önce Alevi açılımı yapılmış olacak. Bu karar, tüm idareyi ve mahkemeleri bağlayıcı nitelik taşıyaca