İSTANBUL 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Kültürel Miras ve Müzeler Direktörlüğü çalışmaları kapsamında, Lozan Mübadiller Vakfı ve Çatalca Belediyesi işbirliğiyle kurulan Türkiye’nin ilk göç müzesi, mübadele öncesi Rumların yaşadığı Kaleiçi mahallesinde yer alıyor. Lozan Mübadilleri Vakfı’nın 2001’de kurulmasında bu yana gerçekleştirmeyi hedeflediği müze projesi, Ocak 2010’da onay aldı. Bina, Ertuğrul Ölçer’den 30 yıllığına müze olarak kalması şartı ile küçük bir ücret karşılığında kiralandı. Eylül’de restorasyon başladı. Müzenin amacı, Yunanistan’dan Türkiye’ye ve Türkiye’den Yunanistan’a göç eden mübadiller ve onların birinci, ikinci ve üçüncü kuşak akrabaları için, karşılıklı göç ve öncesi kültürel, folklorik yaşam öğelerini korumak, sergilemek ve gelecek kuşaklara aktarmak. Sandıklarda kalan aile büyüklerinin giyim eşyası, mutfak aletleri, yazılı belgeler, fotoğraflar ve her türlü anı eşyası, müzeye bağış yapanların isimleriyle sergilenecek. Lozan Mübadilleri Vakfı’nın sözlü tarih arşivinde yer alan birinci kuşak mübadillerle yapılmış görüşmeler görsel-işitsel olarak izlenebilecek, mübadillerden derlenen mani ve şarkılar dinlenebilecek.
